MEVLANA CELALEDDİN-İ RUMİ

  Büyük mistik ve şair Mevlana Celaleddin-i Rumi , MS 30 Eylül 1207'de bugünkü Afganistan'da Belh'de (Belh), ancak Pers döneminde Büyük Horasan bölgesinde doğdu . Sultan-ül Ulema (alimlerin kralı) olarak bilinen babası Bahaeddin Veled, Yunan felsefesinin ilkelerini eleştirerek zamanının köklü akademisinin öfkesini yükselten ünlü bir alimdi. Bu ve Moğol istilalarının başlaması onu Belh'ten ayrılmaya karar verdi. Mevlana'nın henüz beş yaşında olduğu zamanlardı. Yemen ve Şam'a uğradıktan sonra Anadolu'ya ulaşan aile, yedi yıl Larende'de ( Karaman ) yaşadı ; ardından Selçuklu Sultanı'nın daveti üzerine I. Alaaddin Keykubat , Bahaeddin Veled, yerleşmiş Konya'da içinde Orta Anadolu'da Mevlana 1220 yılında evlendi Karaman'ın Gevher Hatun ve oğulları, Sultan Veled, aynı şehirde 1226 yılında doğdu. Mevlana'nın babası Bahaeddin Veled, kültürlü bir alim ve mutasavvıftı.

   O kadar hızlı ilerleyen Mevlana'nın şekillenmesinde ve yetiştirilmesinde ilminin, söylemlerinin ve çevresinin büyük rolü olmuştur ki, babası 1230'da öldüğünde henüz 23 yaşında âlim ve öğretmen olmuştu. Mevlana'nın felsefenin ve tasavvufun esaslarını babasından öğrendiğini söylemek abartı olur.

Kurumsallaşmış dinin anıtlarının yıkılacağı bir gün gelmezse 
.....o zaman sevgilim, 
o zaman gerçekten başımız belada!

   Bahaeddin Veled 1230'da öldüğünde, arkadaşı ve öğrencisi Burhaneddin Muhakkik Tirmizi Konya'ya gelerek 9 yıl Mevlana'nın hocalığını yaptı, daha sonra Kayseri'ye yerleşip 1242'de burada öldü. Mevlana ayrıca iki büyük okulda eğitim gördü. zamanın üniversite merkezleri Halep ve Şam; çok teolojik ve bilimsel bilgi biriktirmiş çok yönlü bir bilgindi. O böyle bir komut vardı Türkçe o dört dilde şiir yazmak verebilecek Farsça, Arapça, Yunanca. Bektaşi tarikatından Hacı Bektaş Veli ve dervişleriyle de iyi ilişkileri vardı .

   Şemseddin Tebrizi ile ilk kez 1244 yılında tanışan Mevlana, onun büyüsüne o kadar kapılmıştır ki, Mevlana'nın mistik bir şair olarak ortaya çıkışı Şemseddin Tebrizi'nin onun üzerindeki etkisine kadar uzanır. Şahsiyetlerin en tuhafı olan Mevlana'nın ruhu üzerinde bu kadar güçlü bir etkiye sahip olan Şemseddin Tebrizi'nin kişiliği ve kimliği hakkında çoğu spekülatif olmak üzere pek çok şey söylendi. Her şey Şemseddin Tebrizi'nin Mevlana'nın kalbindeki meşaleyi yakabilecek, bir anlamda dönüştürebilecek kadar olağanüstü bir bilgi ve güce sahip bir sufiüstadı olduğuna işaret ediyor sanki . Aynı zamanda Mevlana'ya Sem'a denilen ritüel dans benzeri uygulamayı öğreten de Şems'ti ve ikincisi onu neredeyse bir dua biçimi olarak tasavvuretti.ya da meditasyon. Nadir bulunan manevi zirvelere ulaşmış olması gereken Şems, ne davranışta ne de konuşmada, kitlelerin veya bilginlerin önyargılarına asla taviz vermeyen korkusuz bir adamdı. Bu yüzden çok sayıda düşman edindi ve Konya'da hiç rağbet görmedi . Bu nedenle Konya'dan ayrılarak 1245'te Şam'a gitti; fakat Mevlana'nın yalvarması üzerine Konya'ya döndü, yaşlı adamın Şems'e olan bağlılığı böyleydi. İki yıl sonra, 1247'de, Şems gizemli bir şekilde ortadan kayboldu ve bir daha kendisinden haber alınamadı.

   Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin şaheseri, yaklaşık 25.700 beyit veya 50.000 mısradan oluşan altı ciltlik Mesnevi, Fars- İslam tasavvufunun en seçkin eseri olarak kabul edilir . Mevlana'nın Mesnevi'yi yazmaya ne zaman başladığı belli olmamakla birlikte 1264 yılında başyapıtının ikinci cildine başladığı biliniyor. Bu destansı şiirler 25'ten fazla dile çevrildi ve şu anda başka dillere de çevriliyor. İslam tasavvufi edebiyatının bu şaheseri, felsefi, tasavvufi ve manevi mesajlar içeren ve bir anlamda derin manevi ve dini anlamlar taşıyan alegoriler olarak kabul edilebilecek şiir şeklinde yazılmıştır.

   İkinci şaheseri Divan-ı Şems, boyut olarak daha küçük olmasına rağmen edebi ve tasavvufi açıdan daha az önemli değildir. Divan-ı Şems veya (bazen Divan-ı Kebir olarak da adlandırılır), Mevlana'nın şiir, müzik ve tasavvufun doruklarına ulaştığı bir ayetler (gazeller) koleksiyonudur . Onun evrensel birlik bilincinin (Vahdet-i Vucud) olgun ifadesi olarak kabul edilir.

   Mevlana, bu iki şaheser dışında Fihi Ma-Fih, Mecalis-i Seba ve Mektubat (ya da Harfler) adlarıyla Türkçe'ye , kısmen veya tamamen başka dillere de çevrilmiş eserler vermiştir .

   Mevlana, kısa bir hastalık nöbetinin ardından 17 Aralık 1273'te Konya'da öldü. Ardından Mevlana'nın oğlu Sultan Veled'in ısrarı üzerine onun 1284'te vefatı üzerine talebesi ve talebesi Hüsameddin Çelebi onun yerine geçti. Sultan Veled de Mevlana'nın adından sonra Mesnevi olarak adlandırılan mezhebin ortaya çıkmasında usta olmuş ve önemli katkılarda bulunmuştur.

Taçlar, unvanlar ve zenginlikler aşka göz dikmez 
ve sevginin bakışı hasret dolu bir kalbe düştüğünde, 
bak 
, O'nun kalbinin kapıları ardına kadar açılacaktır.

   Mevlana sadece büyük bir şair ve filozof değil, her şeyden önce bir mutasavvıftı, ruhen dokunmuş bir insandı. Aklı ve kalbi, manevi dünyanın doruklarına ve derinliklerine ulaşmıştı. Onun vizyonunda, İnsan'da çakışan iki evren vardı. İç dünya, ancak kalp gözüyle hissedilebilen ve görülebilen sonsuz sonsuz bir okyanus gibiydi, dış dünya ise o okyanustan çıkan dalgaların yüzeyinde beliren köpük köpük gibiydi.

gizli şarabın 
hepsi içildi ama var olmak için sadece bir yudum 
. 
Ama ayna gibi olmak için 
o şaraptan fıçı fıçı içtim .
 

   Mevlana, düalist bir yaklaşımı da zihnine yerleştirmiştir: Günlük hayata dair meselelere yaklaşımda akılcıdır, fakat manevî ve tasavvufi meselelere yaklaşırken sadece kalbin ve duyguların hâkimiyetini tanır. Ona göre mutlak varlığa ulaşmanın tek yolu sevgidir; ve Tanrı'nın sevgisi her yerdedir, her şeye nüfuz eder. İnsan bir başka varlığı Allah adına sevse, mutlak olana giden bir yol bulur. Ona göre evrendeki her şey, her varlık, hatta maddenin kendisi - hepsi Tanrı'nın tecellilerinden başka bir şey değildir ve Tanrı'da vardır ve Mutlak Varlık'ta birleşmişlerdir. Böylece Mevlana tüm varlığı bir bütün olarak görür. Bir anlamda, onun vizyonu Birlik Bilinci olarak adlandırılabilir. Bu vizyon, Mevlana'yı tüm farklılıkları ve önyargıları aşmaya itti. ve onun muazzam hoşgörüsünün ve gerçek ve derin hümanizminin temelini oluşturdu. Bu özellikleriyle Mevlana ve düşüncesi, zamanının sınırlarını aşmıştır ve dolayısıyla o ve yazıları, yaklaşık 750 yıl sonra bu gün ve çağda hala güncel ve günceldir. Düşüncesinin evrenselliği, örneğin şu ünlü ayetlerde yansımasını bulur:

Gel! 
Kim olursan ol gel. 
Kafir olup olmaman önemli değil. 
Bin kere düşmüş olman önemli değil. 
Gel! 
Kim olursan ol gel. Çünkü bu umutsuzluğun kapısı değildir. 
Gel, 
olduğun gibi!

   Mevlana ve ondan sonra kurulan tarikat, yazdığı onbinlerce mısra, zamansızlık ve hümanist evrensellik niteliklerini kavramasına yardımcı olan hayal ettiği maneviyat derinlikleriyle sadece Anadolu - Türk uygarlıklarını etkilemiştir. birçok bireyin ve ulusun entelektüel ve sanatsal yaşamı üzerinde geniş kapsamlı etkileri olmuştur.

UNESCO Mevlana Yılı

   UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü), Mevlana Celaleddin-i Belhi-Rumi'nin 800. doğum yıldönümünü kutlamak için 2007'yi "Mevlana Yılı" olarak kutladı. Bu karar, Mevlana'nın hoşgörü, akıl ve Sevgi yoluyla bilgiye erişimi savunduğu için verildi. İslam ile olan mistik ilişkisi , Türkiye sınırlarının ötesinde İslam kültürü ve dini inançlarına damgasını vuran şaheserler üretti . Çalışmaları ve düşünceleri bugün dünyamızda evrensel olarak alakalı olmaya devam ediyor.