Tordesillas Antlaşması

    1494 Tordesillas Antlaşması ( Tordesilhas ), İspanya ve Portekiz hükümdarları arasında, dünyayı aralarında iki etki alanına bölmek için yapılan bir anlaşmaydı. Hayali bölme çizgisi Atlantik Okyanusu'nun merkezinden geçiyor ve Amerika'yı İspanya ve Batı Afrika'ya ve Ümit Burnu'nun ötesindeki her şeyi Portekiz'e bırakıyordu .

    İspanyollar Pasifik Okyanusu üzerinden Asya'ya bir deniz yolu bulduğunda, İspanya İmparatorluğu Aztekleri ve İnkaları fethettiğinde, Portekiz İmparatorluğu Hint Okyanusu'na ve ötesine yelken açtığında ve Portekiz Brezilya'da yerleşimler kurulduğunda iki devlet arasındaki anlaşma tamamen test edildi . Bu sömürgeci genişleme ile iki krallık, Avrupa'nın sonundaki bu iki küçük ülkeyi hiç duymamış olan devletler ve halklar üzerinde tartıştı .

Kuzey Atlantik

    Portekizliler , ilk olarak 1420'de Madeira, 1439'da Azorlar ve 1462'de Cape Verde'de ıssız Kuzey Atlantik ada gruplarını kolonize ederek, imparatorluk inşasına mütevazı bir şekilde başladılar . Hain Cape Bojador'da 1434'te kaşif Gil Eannes tarafından gezinildiğinde, Portekizliler, Batı Afrika'daki ticarete ve kaynaklara, Müslüman Kuzey Afrikalı tüccarlarla uğraşmadan erişebildiler . Yeni kral, Portekiz Kralı II. John ( 1481 - 1495 ), daha fazlasını istedi ve böylece São Tomé ve Principe 1486'dan itibaren sömürgeleştirildi. Ancak, bir başka ada grubu olan Kanarya Adaları, hem İspanya hem de Portekiz tarafından ödüllendirildi. ve sömürge rekabeti önemli ölçüde kızıştı.

    Denizci Prens Henry ( diğer adıyla Infante Dom Henrique, 1394 - 1460 ), Kuzey Atlantik adalarını keşfetmek ve geliştirmek için Portekiz seferleri düzenlemişti, ancak Kanarya Adaları'ndaki emelleri defalarca engellendi. İspanyol kuvvetleri ve yerli Guanches, Portekizlileri üç kez püskürttü, ancak mesele çözülmedi. İspanya ve Portekiz savaştaydı 1474 ve 1479 arasında ve bu dönem İspanyol kuvvetleri tarafından Cape Verde grubundaki Santiago'nun kısa bir işgali gördü. Savaş, hangi coğrafi bölgelerin İspanyollara ve hangilerinin Portekizlilere ait olması gerektiğine dair ilk girişimleri de gören bir anlaşma olan Alcáçovas - Toledo ( 1479 - 80 ) barış anlaşmasıyla sona erdi. İspanya'nın Kanarya Adaları üzerindeki iddiası, Portekiz'in Madeira, Azor Adaları, Yeşil Burun Adaları ve Batı Afrika'daki tüm ticaret üzerindeki iddiası kabul edildi.

    İSPANYA VE PORTEKİZ'İN DÜNYAYI BÖLMEK İÇİN KULLANDIĞI ÇİZGİ, HARİTACILARIN BOYLAM ÖLÇMEK İÇİN HİÇBİR ARAÇLARI OLMADIĞI İÇİN YAKLAŞIK VE TAMAMEN HAYALİ BİR ÇİZGİYDİ.

Amerika

    15. yüzyılın son yıllarında dünya, Avrupalılar için birdenbire çok daha büyük hale geldi. İlk adım 1488'de Batı Afrika kıyılarında yelken açan ve Afrika kıtasının güney ucu ( şimdi Güney Afrika ) olan Ümit Burnu çevresinde ilk seferini yapan Portekizli denizci Bartolomeu Dias tarafından atıldı. 1492'de Christopher Columbus ( 1451 - 1506 ), Amerika kıtasını Asya'ya giden bir deniz yolu olduğunu düşündüğü yolu kapatan 'keşfetti'. Kolomb, İspanyol Kraliyetini temsilen yelken açmıştı ve İspanya Kralı II. Ferdinand, Aragon Kralı ( 1479 - 1516 ) ve karısı Kastilya Kraliçesi I. Isabella ( taht. 1474 - 1504 ) bu yeni toprakları kendileri için talep etmeye hevesliydi. Ve Avrupalı ​​rakiplerin herhangi bir rekabetini engellemeye çalıştı. Bu amaçla, İspanyol kraliyetleri Papa VI. Alexander'ın yardımını istediler ( 1492 - 1503 ), belki de önemli ölçüde İspanyoldu. Papa, 1493'te, dünyanın kuzey ve güney kutbu arasında uzanan hayali bir çizgiyle ( bugün tanımlayacağımız gibi ) bölünmesi gerektiğini ilan eden bir papalık boğasını zorunlu kıldı ve yayınladı. Bu hattın batısındaki her şey İspanya'nın, doğusundaki her şey de şimdi ve gelecekte koloniler açısından Portekiz'indi. Önemli bir madde vardı, eğer yeni bir Hıristiyan krallığı keşfedilirse, hiçbir ülke onun üzerinde herhangi bir egemenlik iddia edemezdi.

    Her iki taraf da hattın konumundan veya keşfedilmemiş toprakların gelecekteki edinimiyle ilgili belirsizlikten tamamen memnun değildi. Her iki taraftan diplomatlar yeniden düşünmek için baskı yaptı. İspanya, Amerika'nın potansiyel zenginliklerine sahipti, Portekiz ise daha güçlü bir donanmaya sahipti. İspanya ve Portekiz'den haritacılar ve temsilciler ile arabuluculuk yapacak bir papalık elçisi, bundan sonra ne yapılacağını tartışmak için bir araya geldi. Toplantının yeri İspanya'nın kuzeybatısındaki küçük bir kasabaydı: Tordesillas.

    ANLAŞMADA YEREL HALKLAR VE KENDİ AŞİRET VEYA SİYASİ SINIRLARI HİÇ DİKKATE ALINMADI.

Antlaşmanın Şartları

    Tordesillas Antlaşması 7 Haziran 1494'te imzalandı. Esasen, Papa Alexander'ın boğa kararı korundu, ancak sınır çizgisi biraz batıya kaydırıldı. Kesin olmak gerekirse, hat Cape Verde'nin 370 lig batısında, yaklaşık 46 derece 30' Batıya taşındı. Bu, hattın Atlantik Okyanusu'nun ortasından, Cape Verde adaları ile Batı Hint Adaları arasında kabaca eşit uzaklıkta olduğu anlamına geliyordu, ancak o zamanlar haritacıların boylam ölçmek için hiçbir araçları olmadığı için bu yaklaşık ve tamamen hayali bir çizgiydi. Bu, pratik anlamda, denizcilerin gerçekten denizdeyken çizgiyi geçip geçmediklerini kesin olarak söyleyemedikleri anlamına geliyordu. Diğer bir komplikasyon, anlaşmanın hattın nerede durduğunu özel olarak belirtmemesiydi. Yakında keşfedilecek olan Pasifik Okyanusu'na tüm dünyayı dolaştı mı? Hat, kıyı şeritleri, göller veya dağlar gibi pratik coğrafi konuları da dikkate almadı ve kesinlikle yerel nüfus ve kendi kabile veya siyasi sınırları hiç dikkate alınmadı.

    Belirsizliğine rağmen, antlaşma en azından yaklaşık etki alanlarını belirledi. Bunlar arasında, iki krallığın Müslümanların elindeki kıyıların hangi kısmına saldıracakları konusunda esasen anlaştıkları Kuzey Afrika da vardı. Portekizlilere Fas'ta Melilla'nın batısında ve güneyinde serbest dizginler verilirken, İspanya gözünü Melilla'nın kendisine ve Kanarya Adaları'nın karşısındaki Kuzey Afrika kıyılarına dikti.

    Anlaşmadaki bir diğer önemli madde, niyetleri kendi kontrolleri altındaki topraklara erişim sağlamaksa, her iki ülkenin gemilerinin diğerinin yargı yetkisi altındaki sularda seyretmesine izin verdi. Bu katı anlamda, denizlerin kendileri özgür kaldı. O halde anlaşma, her iki tarafı da en azından şimdilik, topraklar üzerinde savaşa girmekten alıkoyuyordu. Esasen İspanya, Amerika ve Portekiz'e Afrika'nın batı kıyısına ve Ümit Burnu'nun doğusunda ne varsa, o zamanlar Avrupalılar tarafından bilinmeyen dünyanın bir parçasına sahipti. Bu iki kraliyet hanesi için insanların bu yerlerde zaten yaşıyor olması ya da orada uzun süredir oldukça başarılı bir ticaret ağının kurulmuş olması önemli değildi.

Küresel İmparatorluklar

    1498'de kaşif Vasco da Gama ( 1469 - 1524 ) Ümit Burnu'nu dolaşıp Hint Okyanusu'na girdiğinde, Portekizliler aniden Afrikalıları, Kızılderilileri ve Arapları içeren yepyeni bir ticaret ağına erişim kazandılar. Da Gama, Portekiz'in birkaç koloni kurduğu Hindistan'adoğru ilerledi ve buradan daha fazla sömürgeci keşif seferleri doğuya Endonezya ve Japonya'ya gitti .

    1519 - 22'de Portekizli kaşif Ferdinand Magellan ( 1480 - 1521 ), o zamanlar İspanya'nın hizmetinde, Güney Amerika'nın güney ucunu dolaştı ve Pasifik Okyanusu boyunca ve Doğu Asya'ya uzanan bir deniz yolunun öncülüğünü yaptı. Sefer sonunda dünyanın etrafını dolaştı, ancak önemli olan baharat ticaretine erişimdi. Şimdi İspanya, bu kazançlı ticarette Portekiz'e rakip oldu. Birçok baharatın kaynağı Maluku Adaları veya bugün Endonezya olan Moluccas'tı. Bu adalara sadece Baharat Adaları denmesi boşuna değildi. İspanyol ve Portekizli denizciler ve haritacılar, adaların haritada tam olarak nerede bulunduğunu tartıştılar: Portekiz'de mi yoksa Tordesillas Antlaşması'na göre İspanya'nın etki alanında mı? Hatta haritacıların adaları haritalarda kasıtlı olarak yanlış yerleştirdiklerine dair suçlamalar bile vardı. Ya konumlarını gizli tutmak ya da ülkelerinin onlar üzerinde haklı bir iddiası olduğu fikrini desteklemek için. Macellan, Baharat Adaları'nın İspanyol alanında olduğuna inanıyordu ve bu gerekçelerle yaptığı sefer için kraliyet desteğini kazanmıştı. Görünen o ki, Macellan yanılıyordu, ancak Portekiz İspanya'ya Adaların kontrolünü sürdürmek için büyük miktarda altın ve para ödedi.. Bir başka çekişme alanı, Güney Amerika'nın alt yarısı, özellikle de her iki krallığın Tordesillas sınır çizgisinin yanlışlığına dayanarak hak iddia ettiği Nehir levhasıydı.

    1521'de Hernán Cortés , Meksika'daki Aztek İmparatorluğu'na saldıran ve onu İspanya için talep eden bir fetih kuvvetine liderlik etti. 1533'te Francisco Pizarro , Güney Amerika'daki İnka İmparatorluğu'na saldıran ve sonunda çöküşüne neden olan bir gücü yönetti . Aniden, İspanyollar iki büyük imparatorluğun ve tüm zenginliklerinin kontrolünü ele geçirdi. Bu arada, 1532'de Portekizliler, neyse ki onlar için kıtadan Tordesillas Antlaşması ile belirlenen çizgiyi geçecek şekilde çıkıntı yapan Brezilya'yı sömürgeleştirmeye başladılar. Bu arada, 1529 Zaragoça ( Saragosa ) antlaşması, Tordesillas'ın bölünme hattını dünyanın diğer tarafına genişletti ve Portekiz'in Baharat Adaları üzerindeki iddiasını doğrularken, İspanya'ya Filipinler verildi ( Portekiz'in alanında olsalar bile ).

    İki etki alanı gerçekten küresel hale gelmişti, ancak aynı zamanda sömürge rekabeti de vardı. Uzak Doğu, Çin , Japonya, Hindistan'daki Marathalar ve Malezya sultanları gibi ticareti sömürgeleştirmeye veya kontrol etmeye hevesli güçlü devletleri içeriyordu . Daha da tehlikeli olan diğer Avrupa devletleriydi. Hollanda, İngiltere ve Fransa, 16. yüzyılın son yıllarında güçlü donanmalara sahip olacak şekilde büyümüştü ve 17. yüzyıl ve sonrasında dünyanın her yerinde dikkatle dengelenmiş Portekiz - İspanyol statükosuna saldırdılar ve onları altüst ettiler. Tordesillas Antlaşması değersiz bir parşömen parçası haline gelmişti ve artık bir imparatorluğu destekleyenler diplomatik anlaşmalar ve haritalardaki çizgiler değil, gemiler, toplar, kaleler ve yerel ordulardı.