Göbeklitepe Şanlıurfa

Göbeklitepe Nerede?

    Şanlıurfa yakınlarındaki ( daha çok Urfa olarak bilinen ) Göbeklitepe, şehir merkezinin yaklaşık 15 kilometre kuzeydoğusunda, Örencik köyü yakınlarında bulunuyor.

Şanlıurfa GAP Havalimanı'ndan Göbeklitepe'ye nasıl giderim?

    Havalimanından Göbeklitepe'ye direkt transferler için özel araç kiralamalısınız. Bu hatta toplu taşıma imkânı bulunmuyor. Göbeklitepe'ye toplu taşıma ile ulaşmak istiyorsanız öncelikle Urfa şehir merkezine gitmelisiniz.   Şanlıurfa Havalimanı Göbeklitepe'ye yaklaşık 36 kilometre uzaklıkta.  

Şanlıurfa'dan Göbeklitepe'ye yol tarifi

    Şanlıurfa şehir merkezinin 18 km doğusunda bulunan Göbeklitepe, Örencik köyü yakınlarında yer alıyor. Şehir merkezinden arabayla gitmeyi planlıyorsanız, D400 otoyoluna yaklaşık 20 dakikada kolayca ulaşabilirsiniz. Ya da mesafeyi uzatacak alternatif bir rota için D885 otoyolunu kullanabilirsiniz.  

Göbeklitepe adresi: Göbeklitepe Ören Yeri, Dağetegi Mahallesi, Haliliye, Şanlıurfa

Yakın yerler

    Göbeklitepe'ye en yakın bölgeler Güzelyurt ve Dağeteği'dir. Bu bölgeye en yakın şehirleri aşağıda bulabilirsiniz.

• Şanlıurfa
• Gaziantep
• Mardin
• Adıyaman
• Diyarbakır

Taksi ile Göbeklitepe'ye ulaşım

    Şanlıurfa şehir merkezinden Göbeklitepe'ye taksi ile ulaşım 100 TL'ye kadar mal olabilir. Ancak önceden şoförle pazarlık yapıp bilgi - ya da belki daha düşük bir fiyat - almak mümkün. Havalimanından taksiye binecekseniz fiyatı 200 TL'ye kadar çıkabilir.

Toplu taşıma ile Göbeklitepe'ye ulaşım

    Göbeklitepe'ye gitmek için 100 numaralı otobüsü kullanabilirsiniz. Bu otobüsler çok merkezi bir nokta olan Abide durağından 10.00 ve 16.00'da hareket ediyor ve 12.00 ve 18.00'de geri dönüyor. Bilet fiyatları şu şekildedir: Tam 5 TL, öğretmen 4 TL ve öğrenciler 3 TL. Şanlıurfa Belediyesi'nden güncel ücret politikası hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.  

Göbeklitepe çalışma saatleri

    Dünyanın en eski tapınağı olarak bilinen bu bölgenin ziyaret saatleri yaz ve kış dönemlerine göre değişiklik gösterebileceğinden siz gelmeden önce ziyaret saatlerini kontrol etmekte fayda var. Göbeklitepe için 2019 giriş ücreti 30 TL.

• 15 Nisan - 2 Ekim

    Açılış saati: 08.00

    Bilet gişesi kapanış saati: 18.30

    Ziyaretçilere kapalı: 19.00

• 3 Ekim - 14 Nisan

    Açılış saati: 08.00

    Bilet gişesi kapanış saati: 16.30

    Ziyaretçilere kapalı: 17:00

Göbeklitepe neden ziyaretçilere kapatıldı?

    2017 yılında bu tarihi mekanın neden birkaç ay ziyaretçi kabul etmediğini merak edebilirsiniz. Site 2017 yılında restorasyon çalışmaları nedeniyle kısa bir süre için kapatıldı. Artık ziyarete açık.  

Göbeklitepe nedir?

    İngilizce "Potbelly Hill" anlamına gelen Göbeklitepe, tarihin bilinen en eski ve en büyük tapınağıdır. Devasa sütunlar ve ağır taşlardan oluşan bir yapı olan Göbeklitepe'nin yapımı, el arabası gibi aletler olmadığı için hala bir sır olarak kalıyor. Tapınağın taşlarını taşımak ve yerleştirmek için büyük olasılıkla insan ve paket hayvan emeğinin kullanıldığına inanılıyor. Sütunların üzerindeki hayvan figürlerinin kabartmaları kesinlikle zamanın ötesindedir. Göbeklitepe, insanların avcı olarak yaşadıklarında bile sistematik toplantılar yaptığını ortaya koyan, ancak yapının nihai amacı hala belirsizliğini koruyan kadim bir yapı.

2018: UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ndeki Göbeklitepe

    2005 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmiş ve Nisan 2011'de UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne girmiştir. Yedi yıldır aday listesinde yer alan ve tarihi yeniden şekillendiren Göbeklitepe, Temmuz 2018'de Bahreyn'de toplanan Komite'nin eylemi ile UNESCO Dünya Miras Listesi'ne girmeye hak kazandı.

Dünyanın İlk Tapınağı

    Göbeklitepe Neolitik Çağ'a aittir. Sitenin 12.000 yaşında olduğuna inanılıyor. Bu, onu Stonehenge, Mısır Piramitleri ve Malta'nın yaklaşık MÖ 3600 Megalitik tapınaklarından daha eski yapar. Göbeklitepe dünyanın bilinen en eski tapınağı! Göbeklitepe üzerine yapılan araştırmalar, birçok kaynak tarafından yerleşim yeri olarak kabul edilen alanın, avcı-toplayıcıların inanç sistemlerine göre oluşturulmuş bir buluşma noktası olabileceğini, o dönem için çok önemli bir ihtiyaç olan avcılık ve mübadele için yapılmış bir nokta olabileceğini gösteriyor.

2019: Göbeklitepe Yılı

    2019, Türkiye'de 'Göbeklitepe Yılı' ilan edildi. Bu, önceki yıllara göre dünyanın ilk tapınağına gelen ziyaretçi sayısında önemli bir artış anlamına geliyor.

Göbeklitepe hikayesi: Nasıl keşfedildi?

    Bu kadar önemli bir sitenin neden yakın zamanda önemli bir etki yarattığını merak edebilirsiniz. Bu, Göbeklitepe kazılarının başlangıç ​​tarihiyle doğrudan bağlantılı.   Dünyanın en önemli ibadet merkezlerinden biri olan Urfa Göbeklitepe Harabeleri, 1963 yılında İstanbul ve Chicago Üniversiteleri işbirliği ile bölgede yürütülen 'Güneydoğu Anadolu Araştırma Projesi' kapsamında keşfedildi. 1963 yılında keşfedilmesine rağmen kazılar 1995 yılına kadar başlamamıştır. Araştırmalar günümüzde devam etmektedir.   

Göbeklitepe tarihi: Neden önemli?

    Bölgede 1995 yılında başlayan ve devam eden kazılar sonucunda bölgede altı tapınak bulundu; bu yapıların formları benzerdir. Ancak bu tarihi alan göründüğünden daha fazlasını içeriyor: jeomanyetik araştırmalar bölgede 20'ye kadar tapınak olabileceğini gösteriyor. Yani Neolitik dönemdeki avcı - toplayıcıların hayatlarını çevreleyen gizemlerin çoğu Şanlıurfa'da açıklığa kavuşturulabilir ve burada toplanan bilgilerle insanlık tarihi güncellenebilir.   Bu yapıların ortak özellikleri arasında T şeklindeki sütunlar bulunmaktadır. Dairesel bir şekilde düzenlenmiş ve taş duvarlar oluşturan, sayıları 10 ile 12 arasında değişen ve insanları temsil ettiğine inanılıyor. Bu yapının ortasında karşılıklı olarak yerleştirilmiş iki büyük dikme taşı vardır. Tapınağı oluşturan taşların üzerinde tasvir edilen hayvan, insan ve soyut varlık sembolleri, kabartma veya oyma teknikleriyle işlenmiştir. Bu semboller, dünyanın ilk ve en büyük tapınağı olmanın yanı sıra Neolitik Çağ'dan bilinen en eski imgeler arasında yer alıyor.

    Neolitik Çağ'da az sayıda insandan oluşan grupların olması, bu grupların işbirliği yapan ilk insanlar arasında olabileceğini düşündürüyor. Ayrıca bu dönemde insanların eşit olduğu fikri arkeologlar tarafından kabul edildi ancak Göbeklitepe Urfa'nın keşfi bu görüşü değiştiriyor. Uzmanlara göre bu karmaşık yapı bazı alanlarda uzmanlaşma gerektiriyor; dolayısıyla Göbeklitepe inşaatına dahil olanların bir kısmı uzman, bir kısmı da işçiydi. Bu, tarihte ilk kez halka açık bir yerde eşitliğin yokluğunu beraberinde getirmiş olabilir.  

Göbeklitepe hakkında bilmeniz gereken 8 detay

    Göbeklitepe hala birçok gizem barındırsa da arkeologlar yapının fiziksel özelliklerini keşfettiler. Göbeklitepe'yi ziyaret etmeden önce birkaç gerçeği öğrenmek isterseniz aşağıdaki ayrıntılara dikkat edin.

# 1. Kolonların ağırlıkları 40 ile 60 ton arasında değişmektedir.

    Örneğin ellerin ve parmakların varlığı nedeniyle insanı temsil ettiği düşünülen T şeklindeki sütunların ağırlık olarak 40 ile 60 ton arasında değiştiği biliniyor. Ancak o dönemin şartlarında taşların bölgeye nasıl ve kimler tarafından taşındığı Göbeklitepe'nin gizemini koruyor.

# 2. İleri mimari teknikler kullanıldı

    Tapınağı inşa etmek için kullanılan tekniklerin o dönem için alışılmadık şekilde gelişmiş olduğuna inanılıyor. Belki bu sorular gelecekte cevaplanacaktır.  

# 3. Sütunlarda yılan, yaban domuzu ve ördek kabartmaları var

    Bu hayvanların sembolizmine ilişkin görüşler farklılık gösterse de, figürlerin çoğu bölgede yaşayan yaban domuzu, yaban ördeği, boğa ve yılan gibi hayvanlardır. Bu figürler Göbeklitepe'nin koruyucuları olarak kabul ediliyor ve şans için totem hayvanları olduğu düşünülüyor; aynı zamanda bu hayvanlar kabilelerin sembolleri olabilir. Ayrıca sütunların üzerindeki aslan resimleri, Neolitik Çağ'da bu bölgede aslanların yaşamış olma ihtimalini artırmaktadır.

# 4. Buğdayın anavatanı Göbeklitepe

    Günümüzde buğdayın genetik biliminin katkısı nedeniyle birçok çeşidi vardır. Ancak ilk olarak insanlar tarafından Göbeklitepe civarında yetiştirildi.  

# 5. Bira üretimi mevcut olabilir

    Araştırmalar Göbeklitepe'de bulunan buğday örneklerinde fermantasyon belirtileri ortaya çıkardı. Aynı zamanda, tapınak kalıntılarının çevresinde bulunan ekipmanlar bira yapmak için kullanılmış olabilir. Bazı bilim adamları, bu kanıtlar nedeniyle, Göbeklitepe'nin erken alkollü içecek üretiminde öncü olduğuna inanıyor.  

6. Göbeklitepe Kaşifi: Klaus Schmidt

    1983 yılında Şanlıurfalı bir çiftçinin bulduğu oyma taş Göbeklitepe'deki ilk buluntulardan biri olsa da, ana çalışmalar 1995 yılında Şanlıurfa Müzesi öncülüğünde başladı. Klaus Schmidt, 2007 yılında kazı başkanlığına getirildi.  

# 7. Göbeklitepe insan eli ile saklanabilir

    Dairesel yapının içindeki kireçtaşı ve toprak yapının homojen olması ve tapınak içindeki birçok kalıntının kapanmadan temizlenmiş olması, alanın bilinçli bir şekilde gömüldüğünü, yani kapalı olduğunu gösterir. Maalesef '' Göbeklitepe neden gömüldü? '' Sorusunun cevabı yok.  

# 8. Su geçirmez zeminler

    Göbeklitepe tapınağının zeminleri su geçirmez olarak tasarlandı. Böyle bir zeminin amacı, tarihin en eski tapınağında kan, alkol vb. Sıvılar kullanılarak yapılan ritüeller fikrini destekler.