Haccın Maneviyatı: Müzdelife
9.Zilhicce'nin gün batımından sonra hacı adayları Müzdelife'ye hareket ederler. Orada geceyi geçirirler. Önce akşam (gün batımı) ve yatsı (gece) namazlarını birlikte kılarlar. Bunları birleştirdikten sonra, ikincisini de dörtten iki birime (rek'at) kısaltırlar. Namazdan sonra sabah namazının kılınacağı vakit olan şafağa kadar uyuması Peygamberimiz (asm)'in tasdik ettiği bir uygulamadır. Peygamber'in (s.a.v.) şafaktan önce nafile namazlar ve diğer somut ibadetler yaptığı bildirilmemiştir.
Peygamber (asm) vaktinin ilk zamanlarında sabah namazından sonra, yani şafak söker doğmaz, Müzdelife'de Meş'ar-ı Haram denilen bir tepeye doğru hareket etti. Orada durdu ve kıbleye dönerek zikir ve Allah'a dua etti. Çok ciddi bir şekilde yaptı. Etrafı aydınlanana kadar bu durumda kaldı. Ardından, gün doğmadan hemen önce, Hac'ın son durağı olan Mina'ya gitmek üzere yola çıktı.
Şunu vurgulamak gerekir ki, tıpkı Arafat gibi, bütün Müzdelife bir kıyam yeridir, dolayısıyla bir hacı sabah namazından sonra Allah'ı zikretmek ve O'na dua etmek için nerede durursa orası caizdir. Çoğu akademisyene göre, el-Meş'ar-ı Haram tüm Müzdelife'yi açıklar; onlar eş anlamlıdır. Ayrıca çoğu alim, özellikle yaş, sağlık ve hacılar için hizmet sunumu ile ilgili geçerli mazeretleri olanlar için bütün geceyi Müzdelife'de geçirmenin zorunlu olmadığı görüşündedir.
Ancak Müzdelife'de durmak, akşam ve yatsı namazlarını kılmak ve daha sonra gecenin bir kısmını, yaklaşık olarak gece yarısından sonraya kadar orada geçirmek farzdır. Peygamber (asm) yaşlıların, kadınların ve hacıların bazı hizmetlerinden sorumlu olanların erken çıkmasına izin vermiştir. Müzdelife'de bir hacı ayrıca daha sonra Mina'da cemaati (sembolik olarak şeytan) taşlama ritüeli için çakıl taşları toplar, yine de Mina'nın kendisinde veya yakın bir yerde yapılabilir. Mina'ya ilk çakıl taşları atılıncaya kadar, mümkün olduğu kadar telbiye okunmalıdır.
Arafat'tan Müzdelife'ye hareket etmek ve orada Allah'ı anmak ve ardından Mina'ya gitmek Kuran'da şöyle bildirilir: Ve O'nu anın, sizi doğru yola ilettiği gibi, doğrusu siz bundan önce sapıklardan idiniz. Sonra insanların (bütün) ayrıldığı yerden ayrılın ve Allah'tan mağfiret dileyin. Şüphesiz Allah, bağışlayandır, esirgeyendir” (Bakara, 198-199).
Müzdelife normalde Arafat ile Mina arasında bir yer olarak tanımlanır; bunlardan ilki Mekke'ye en uzak, ikincisi ise Mekke'ye en yakın olanıdır. Hacca devam ettikçe, Mekke'ye doğru hareket eder. Özünde, hac yolculuğuna oradan başlamış olarak, ona geri dönmeye devam ediyor. Bütün hareket kıble odaklıdır.
Arafa, Mekke şehrinin doğusunda yer alır, bu yüzden hacılar güneşle birlikte ilerlemeye devam ederler. Sanki Allah'ın muhteşem bir işareti olan güneş, hacı ordusunu aydınlatıyor ve yönlendiriyor ve kendisi de bir Hac vazifesinde bulunuyor. “Dolayısıyla güneş de hac yapıyor; Arafat'ta doğar, Meş'ar-ı Haram'dan geçer ve Mina'ya girer.” Bu durum, “rüzgarı sırtında taşıma” ilkesine değil, “güneş ışınlarının tadını çıkarma ve üzerinde yürüme” ilkesine uygun düşmektedir. Gerçekte, hiçbir şey güneşin gücü ve sembolizmiyle karşılaştırılamaz.
Arafat'tan farklı olarak Müzdelife, Mekke'nin haram (kutsal) bir parçasıdır. Kutsal bir bölge olarak, hacıların ritüel bir saflık halinde girmeleri şiddetle tavsiye edilir. Bazı alimler, bir hacının Müzdelife'ye yürüyerek girebilmesinin daha iyi ve kutsal yere daha saygılı olduğunu öne sürecek kadar ileri gitmektedir. Müzdelifeye giderken, duruma karşılık vermek için, telbiye, dikkatle ve yüksek sesle okunur.
Ritüel saflık durumunda olmak ve sonuçların farkında olmak, ruhsal saflık durumunun gerçekleşmesine doğru uzun bir yol kat eder. Müzdelife'ye bu şekilde girmek, hacıyı orada bekleyenlere hazırlar. Hazırlıklı ve görevlere eşit olmalıdır. Bunu yapmak, Müzdelife'nin sunduğu şeylerden en iyi şekilde yararlanmanın temelini oluşturur.
Müzdelife coğrafi olarak Arafe ile Mina arasında yer alıyorsa, hac ibadetleri de ikisinin arasında yer alır. Ayinleri, Arafe'den Mina'ya geçiş noktası işlevi görür. Etkileri bakımından, birincisinin sonucunu ve dolayısıyla ikincisinin başlangıcını ifade ederler.
Bu nedenle, bir dereceye kadar Müzdelife, fırsatı tam olarak değerlendirmeye çalışırken, günü Arafat'ta tamamen emerek geçiren hacılar için bir dinlenme ve nefes alma şeklidir. Ertesi gün Mina'da (aynı zamanda 'id ve kurban günü olan Zilhicce'nin 10'uncu günü ) hacı adayları için fiziksel ve duygusal olarak belki de en zorlayıcıdır, çünkü bir dizi zorunlu ayin yerine getirilmesi gerekir. Alimler, bu ayinlerin yapılma sırası ve emredilen sıraya uyulmamasının sonuçları hakkında konuştular.
Mina'daki “savaşlar” için Müzdelife'den çakıl taşları toplamak, Arafat'ın - ve şimdiye kadar gerçekleştirilen tüm Hac'ın - etkilerini canlandırıyor ve hacıları yürüyüş ve önümüzdeki seferler için hazırlıyor. Geceyi Müzdelife'de sessizce ve temelde tek başına geçirmek, hacılara Arafat'ta olup bitenleri inceleme ve özümseme gibi çok önemli bir aşamaya başlama fırsatı verir. Arafa günü, aynı şeyi o anda ve orada gerçekleştirmek için çok nabzlı ve çok “kısa” olabilir. Bir içselleştirme sonrası döneme ihtiyaç vardır.
Müzdelife bedeni dinlendirir, zihni keskinleştirir ve ruhu daha da alevlendirir. Kuran, "Arafah'tan Müzdelife'ye gitmek", "Allah'ı zikretmek" ve "Allah'tan mağfiret dilemek" deyimlerini kullanarak süreci özetlemektedir. Müzdelife'nin bir bölümü veya tamamı Kuran'da “Kutsal Anıt veya Yol İşareti” anlamına gelen el-Meş'ar-i Haram olarak tanımlanır. Ancak meş'ar kelimesi dilbilimsel olarak "his", "algı", "his", "deneyim" ve "bilgi" anlamına gelen kök kelimelerden türemiştir. Oysa “el-meş’ar” kelimesinin kendisinin uzak anlamlarından biri “hisleri uyandıran özel bedensel yetilerden herhangi biri”dir.
Müzdelife'de beden, madde kabı ve duygusal ve manevi protokollerin taşıyıcısı olarak işlev görür. Duyusal bilgi ve deneyimleri, başka bir üst-deneyimsel ve üst-bilişsel boyutlara açılan portaldır. Bu gerçekten de, tıpkı el-Meş'ar ve bir hacının bütün varlığı gibi, kutsal bir haldir. En geniş anlamıyla el-Meş'ar-ı Haram, hem “Kutsal Anıt” hem de “kutsal (duygusal ve ruhsal) bir durum” anlamına gelir.
Meş'ar-ı Haram'ın anlamlarını tamamlayan Müzdelife, dilbilimsel olarak “yaklaşmak”, “yaklaştırmak” ve “ilerlemek” anlamına gelen kök kelimelerden türetilmiştir. Bu nedenle Müzdelife, Arafat'tan Müzdelife'ye gelirken hacıların Mina'ya ve Hac'ı tamamlama noktasına yaklaştıkları için böyle adlandırılır. Adı ayrıca Müzdelife'nin hacıların Allah'a ibadet ettikleri ve böylece O'na ve O'nun rızasına yaklaştığı bir başka kutsal mekan olduğunu ima eder. Müzdelife ile bağlantılı ibadet eylemleri, hacıların manevi yükselişlerine yardımcı olan daha ileri adımlardır. Büyümeyi ve olgunluğu temsil ederler.
Bir hacı ilerler ve gerçeğe, Yaratıcısına ve nefsine yaklaşır. Bu, aynı zamanda, onun göksel varoluş nedenidir. Bunlarla ilgili ve onlarla ilişkilerinin ne kadar yakın ve uyumlu olduğu konusunda giderek daha fazla keşifler yapıyor. Müzdelife'de - ve genel olarak Hac sırasında - uyandırdığı altıncı hissi, başka türlü algılayamayacağı şeyleri algılamak ve hareket etmek için kullanır.
Müzdelife'de cereyan eden şey, gece vakti, göreli yalnızlık ve barış - Müzdelife'nin arka planı olarak - son derece elverişli olduğu son derece kişisel bir girişimdir. Mina'daki belirgin eylemlerden başlayarak, gelecek için 'Arafah etkisinin optimize edilmesi adına bazı başlangıç stratejilerinin ortaya konulması da gerçekleştirilebilir. Bu, bazı genel stratejik çerçeveler veya planlar oluşturma biçiminden başka bir şey olamaz. Müzdelife, endüstri ve aşırı detaylandırma için değildir. Aksine, tecelliler ve içgörüler içindir.
Müzdelife gecesi maddi dünyanın özelliklerini gizler, ruh ve şuurun özelliklerini salıverir. Birincisinin çalışması kısıtlanır ve ikincisininki o kadar canlanır ki, bir hacının bedeni uyur ama ruhu uyanıktır.
Uyku, müminler için savaşlardan önce ve sıkıntıda olduklarında bir nimettir. Kalplerin emniyette, emniyette ve Allah'ın yardımından emin olmalarını sağlar. Hacılar, Müzdelife'de kaldıkları süre içinde, bir kısmı kısa, bir kısmı orta, bir kısmı da uzun vadeli olacak, yaklaşmakta olan muharebelere hiç şüphe yok ki hazırlık yapıyorlar. Uykuları hem işlevsel hem de semboliktir.
Örnek olarak, tarihi Bedir ve Uhud savaşları vesilesiyle, uyku (uyku) Müslüman savaşçılara galip geldi, bu sayede onlara ilahi yardım verildi ve lütuflar garanti edildi. Kuran'da Bedir savaşı hakkında şöyle buyuruluyor: "Unutmayın ki, sizi kendinden bir sükûnete kavuşturmak için sizi bir çeşit uyuşukluk (uyku) ile kapladı ve gökten üzerinize yağmur indirdi. Kalblerinizi kuvvetlendirmek ve onunla ayaklarınızı sımsıkı dikmek için şeytanın lekesini üzerinizden çıkarın." (Enfal, 11)
Ali Şeriati'ye göre Arafe'nin gün ışığı deneyim ve nesnelliği, Müzdelife gecesini ise içgörü ve öznelliği temsil eder. 'Arafah ayrıca tecrübicilik ve bilimden beslenen bir akıl hali iken, Müzdelife ise imanın zahiri boyutları ve batıni ifadelerinden beslenen bir ruh halidir.
“Arefe, dünyanın mevcut gerçekleri ile düşünceler arasında nesnel bir ilişki olan ilim ve ilim mertebesini temsil eder. Net görüş gereklidir; bu nedenle ışığa (gündüz) ihtiyacı vardır. Mashar (Müzdelife), düşünceler arasındaki sübjektif bir ilişki olan şuur aşamasını temsil eder. Bu nedenle, karanlıkta ve gecenin sessizliğinde daha fazla konsantrasyonla elde edilen anlama gücüdür.”
Müzdelife hem perdeler hem de aydınlatır; örtüyor, ama aynı zamanda ortaya çıkarıyor. Bir ortamda tanınmayan, başka bir ortamda olabilir. İkincisine bağlı bir ruh hali ve yeterlilik, birincisine bağlı olanlardan farklıdır. Rekabet etmek veya birbirini geçmeye çalışmak yerine, farklı ortamlar birlikte çalışmanın yollarını bulmalı, güçlü yönleri en üst düzeye çıkarmalı ve sınırlamaları en aza indirmelidir. Elbette, 'Arafah ve Müzdelife, pek çok ortak noktaya sahip olmalarına rağmen, aynı şekilde birden çok yönden farklı olan iki ortamdır.
Bu, Hz. İbrahim'in inatçı müşrik kavmine karşı davranış tarzına benzer. Diğer stratejilerin yanı sıra İbrahim, belirli doktrinel mesajları eve getirmek için gün ışığının netliğini ve anlaşılırlığını kullandı. Ancak, durumunu daha açık ve anlaşılır kılmak için İbrahim, gecenin gizli vaatlerine de başvurdu. Niyeti, argümanlarını daha yüksek akıl yürütme – ve varoluş – seviyelerine yükseltmek ve böylece zorlu sorulara daha fazla “ışık” atmaktı.
Kuran, İbrahim'i gece karanlıkta kapladığında, bir yıldızı ve ihtişamla yükselen ayı görebildiğini ve düşünebildiğini söylüyor. Bu vizyonlar ve bunlardan kaynaklanan kavrayışlar, İbrahim'in daha sonra görkemle doğan güneşe ilişkin vizyon ve yansıması ile mükemmelleştirilmiştir. Bu, gece ve gündüzün değişmesinin ve ruhsal, duygusal ve entelektüel mükemmelliğin elde edilmesiyle ilgili olarak birbirlerini tamamlamalarının önemini aktarır. Gündüzün geceyi örttüğünün, gecenin örtüsünü açanın da geceyi örttüğü apaçık hükümlerden biridir.
Kuran, bu yaklaşımla İbrahim'in kendisine göklerin ve yerin gücü ve kanunlarının gösterildiğini ve bunun sonucunda imanın kesinliğine daha da dayandığını iddia eder. Planın başarıya ulaşmasının ardından İbrahim hem kendi hem de hemşerilerine şöyle dedi: "Ey kavmim, ben sizin Allah'a ortak koştuğunuz şeylerden uzağım. Doğrusu ben yüzümü gökleri ve yeri yaratana çevirdim, hakka meylettim ve ben Allah'a ortak koşanlardan değilim" (En'am, 75-79).
Hz. Muhammed (as), Arafe'den Müzdelife'ye gitmek üzere ayrılır ayrılmaz, Arafat etkisinin doğrudan işlevselliğine değinmiştir. Hacıların sakin ve acelesiz bir hızda hareket etmelerini tavsiye etti. Bazılarının yaptığı gibi sağa sola koşmak ve bu süreçte İslami terbiyenin bazı unsurlarından taviz vermek yasaktı.
Ebu Hamid el-Gazzali, hacıların Müzdelife'ye sakin ve sükunetle hareket etmenin yanı sıra atları tahrik etmekten ve develeri tahrik etmekten de kaçınmaları gerektiğini söyleyerek konuyu daha da detaylandırdı. incelikle. Zayıfın üzerine basmayın ve Müslüman kardeşinize zarar vermeyin.”
Hac ayininin Müzdelife'de durmanın orta ve biraz geçici olması nedeniyle, aynı şey çoğu zaman birçok kişi tarafından yanlış anlaşılmaktadır. Çeşitli yanlış anlamalar ve pratik hatalar - küçük ve büyük - uydurulmuştur.
Örneğin - daha önce de belirtildiği gibi - bazı insanlar, etraflarında olup bitenlere ve tam olarak neden hareket halinde olduklarına dikkat etmeden, aceleyle Müzdelife'ye gitme eğilimindedir. Fikir, ne olursa olsun hareket etmeye devam etmek ve başkalarına karşı bir yürüyüş yapmaktır. Farkında olmadan da olsa olayı bir mücadeleye, hatta bir yarışa dönüştürüyorlar.
Rasûlullah (s.a.v.) Arafe'den barışçıl ve onurlu bir şekilde ayrıldı. “Dişi devesi Kasve'nin dizginlerini öyle sıkı çekti ki (onu tam kontrol altında tutmak için) başı eyere değdi ve eliyle insanlara yavaşlamalarını işaret etti. Fakat önünde boş bir yer bulunca acele ederdi ve ne zaman yüksek bir kum yolundan geçse, o tırmanıncaya kadar (devenin dizginlerini) hafifçe gevşetirdi. Peygamber (s.a.v.) bu yolculukta neler olup bittiğine dikkat etti, fakat mesele hızlı gitmekle acele etmek arasında bir tercih ise, o zaman acele etmek caizdir.”
Ayrıca, bazı insanlar, muhtemelen çok yorgun, yanlış bilgilendirilmiş veya basitçe cahil oldukları için Müzdelife'nin parametrelerinin dışında durma (durma) eğilimindedir. Bazıları akşam ve yatsı namazlarını Müzdelife'ye varmadan önce alışılmış bir şekilde kılma eğilimindeyken, bazıları ise - aksine - vardıklarında yatsı namazının vaktinden sonra olacak kadar geç olsa bile namaz kılmazlar.
Sabah namazı da sıklıkla etkilenir. Bazı hacılar Mina'ya koşmak ve dolayısıyla diğerlerini yenmek için vaad edilen vaktinden önce yapar. Diğer hacılar sabah namazını vaktinde kılarlar, ancak ondan sonraki zamanı, güneş doğduktan sonra Müzdelife'yi terk edecekleri noktaya kadar yanlış yönetirler. Yine de bazılarının Müzdelife'de gereken asgari süreyi geçirmeme eğilimi vardır. Bazıları ise hiç durmadan oradan geçiyor. Onlar, Müzdelife'nin, Arafat ile Mina arasında bir köprüden başka bir şey olmadığına ve orada yapılacak hiçbir şey veya çok az şey olduğuna inanıyorlar.
Üstelik Peygamber'in Müzdelife'deki tavrını yanlış anlayan ve aşırıya kaçanlar da var. Peygamber (s.a.v.)'in akşam ve yatsı namazı ile sabah namazı arasında nafile veya başka herhangi bir somut ibâdet yapmadığı bildiriliyorsa, bu, kişinin bilhassa namaz vakitlerinde tamamen hareketsiz ve tasasız olması gerektiği anlamına gelmez. gece boyunca var olan fırsat pencereleri. Bu tür pencereler, kısa olmasına rağmen, akşam ve yatsı namazları ile resmî uykuya geçiş arasındaki zaman, uyanma ile sabah namazına hazırlanma arasındaki zaman, eğer kişi ise uyku aralıkları arasındaki zamanlardır. belirli nedenlerden dolayı tüm geceyi uyuyarak geçiremez: hastaysa, rahatsızsa, uykusuzluk çekiyorsa veya sadece aşırı heyecanlıysa.
Müzdelife'de fırsat varken çok pasif olmak, bütün gece nafile namaz, Kur'an okumak, zikir, dua etmek vb. için uyanık kalmak kadar Peygamberimiz (sav)'in sünnetine de aykırıdır. Ebu Hamid el-Gazzali, Müzdelife'nin yüce gecesinde gece yarısı yağını yakmanın, gücü yetenler için en iyi ibâdetlerden olduğunu söylerken aklındaydı.
Son olarak, İslam öncesi devirlerde Müzdelife ve onun sahasında gerçekleştirilen dini törenlerle ilgili birtakım safsatalar mevcuttu. Ancak Kuran'ın da işaret ettiği şu yanılgı göze çarpmaktadır. Allah Teâlâ şöyle buyurur: "O halde insanların (bütün) ayrıldığı yerden siz de Allah'tan mağfiret dileyin. Şüphesiz Allah, bağışlayandır, esirgeyendir.” (Bakara, 199).
Bu ayetin tefsirinde, Kur'an tefsiri, öncelikle, “ayrılmak”ın, Arafe'de duranların, orada Allah'ı zikretmek için Müzdelife'ye hareket etmeleri (el-Meş'ar-ı Haram'da) anlamına geldiğini vurgulamaktadır. . Bu çoğunluğun görüşüdür. Alimlerin azınlığı, "ayrılmanın" Müzdelife'den Mina'ya gitmek olduğu görüşündedir. Bununla birlikte, Kuran'ın emri her ikisi anlamına gelebilir: Arafat'tan Müzdelife'ye ve Müzdelife'den Mina'ya, çünkü üçü aynı hareketin (ilerleme ve büyüme) üç aşamasını ifade eder. Ve en doğrusunu Allah bilir, İbn Kesir bu konudaki tartışmasını bitirmiştir.
İkinci olarak, Kuran tefsiri, cahiliye (cahiliye) döneminde putperest Kureyş'in diğer hacıların yaptığı gibi Arafe'ye gitmediğinden bahseder. Arafat, Mekke'nin mabedinin (haramının) bir parçası değildir, bu nedenle Kureyş, Müzdelife'nin yakınında haramda kalmayı tercih ederken, geri kalan insanlar Arafat'ta dururlardı.
Kureyşliler, bu uygulamayı, kendilerinin Allah'ın Şehri'nin halkı ve O'nun Evi'nin kulları oldukları bahanesiyle uydurdular. Statü olarak diğerlerinden üstündüler ve prestijleri tartışılmazdı. Arafat'ta haram hududunu terk etmek ve diğer (sıradan) Araplarla karışmak onlara yakışmamıştı. Böylece Müzdelife, bağnazlık ve inançsızlık caddesine dönüştürülmüştür. Beklendiği gibi, İslam bu sapmayı iptal etti, tıpkı ilkinin dayandığı tüm yanlış inançları ve standartları geçersiz kıldı.
Peygamber'in eşi Aişe'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Kureyşliler Müzdelife'de dururlardı ve kendilerine el-Hums derlerdi, diğer Araplar ise Arafat'ta dururlardı. Bunun üzerine Allah Teâlâ, Peygamberine Arafe'de durmasını ve oradan hareket etmesini emretti. Azîz ve celîl olan Allah, 'Öyleyse bütün insanların çıktığı yerden siz de gidin' (Bakara, 199) vahyetmiştir.
“Al-Hums”, “ahmas”ın çoğuludur, yani dayanıklı veya katı anlamına gelir. Kureyşlilere bu ismin “cesaret ve tahammülleriyle övündükleri için” verildiği söylenmektedir. Bir diğer açıklama ise, sadece Kabe olan Hams'ta ayakta durma âdetlerini uyguladıklarıdır.” Bir başka yorum da, Humus'un "kesin dindar" anlamına geldiği ve Kureyşliler'in, "Biz Allah'ın ehliyiz, mabetten çıkmayacağız" dedikleri için böyle adlandırıldığıdır.
Daha sonra İslam bayrağı altında ve Peygamberimiz (sav)'in örnek davranış paradigması altında birleşerek, Kureyşliler ve diğer Mekkeliler de dahil olmak üzere tüm insanların toplu halde Arafe'ye gitmeleri ve oradan ayrılıp içeri girmeleri istenmiştir. Mekke'nin Müzdelife noktasındaki haramı da topluca ve bir olarak, bu Hacda - İslam'ı tam olarak - bölmez, birleştirir; kötülüğü değil, doğruluğu duyurur; ve eşitlikçidir, sınıf bilincine sahip değildir. Arafat ve Müzdelife, insanları uzaklaştırmak ve uzaklaştırmak yerine, insanları birbirine ve Yaratıcılarına yaklaştırmak için tasarlanmıştır.
Bu sapmanın ne kadar köklü olduğunu aşağıdaki rapor doğrulamaktadır. Muhammed bin Cübeyr bin Mut'im anlatıyor: "Babam dedi ki: '(İslam'dan önce) devemi arıyordum. Arafat günü onu aramak için dışarı çıktım ve Rasûlullah (s.a.v.)'in Arafe'de ayakta durduğunu gördüm. Kendi kendime dedim ki: 'Vallahi o Humus'tandır; Onu buraya ne getirdi?”
Dr. Spahic Omer'in "Hac Maneviyatı" adlı son kitabından uyarlanan bir dizi makale.
Önceki < Haccın Maneviyatı >Sonraki
