Güney Afrika'da Irk Ayrımcılığı (Apartheid) Dönemi

    On yıllar boyunca, ülkenin Siyah çoğunluğu beyaz üstünlüğünü koruyan ırkçı yasalar tarafından kontrol edildi.

    1948'den 1990'lara kadar, Güney Afrika'da hayata tek bir kelime hakim oldu. Apartheid —Afrikalılar “ayrılık” için—ülkenin çoğunluğunu siyahi nüfusu küçük bir beyaz azınlığın kontrolü altında tuttu. Yüzyıllardır süren ayrımcılık ve ırkçılık kalıplarına kilitlenmiş bir ülkede hayatın her alanını etkileyen politikayı durdurmak için onlarca yıl mücadele etmek gerekecek.

    Ayrımcılık 1948'de Ulusal Parti'nin iktidara gelmesinden sonra başladı. Milliyetçi siyasi parti, Güney Afrika'daki hem Hollandalı hem de İngiliz yerleşimcilerden gelen beyaz Güney Afrikalıları güçlendiren ve Siyah Afrikalıları daha fazla haklarından mahrum eden beyaz üstünlüğü politikaları başlattı. 

    Sistemin kökleri ülkenin kolonizasyon ve kölelik tarihine dayanıyordu. Beyaz yerleşimciler tarihsel olarak Siyah Güney Afrikalıları, ülkeyi kırsal bir toplumdan sanayileşmiş bir topluma dönüştürmek için kullanılacak doğal bir kaynak olarak görmüşlerdi. 17. yüzyıldan başlayarak, Hollandalı yerleşimciler Güney Afrika'yı inşa etmek için kölelere güvendiler. 1863'te ülkede  köleliğin kaldırıldığı sıralarda, Güney Afrika'da altın ve elmaslar keşfedildi.

    Bu keşif, Siyah işçileri istihdam eden ve sömüren beyazların sahip olduğu madencilik şirketleri için kazançlı bir fırsatı temsil ediyordu. Bu şirketler, çıkardıkları elmas ve altından büyük bir zenginliğin tadını çıkarırken, Siyah madencileri neredeyse köleleştirdi. Hollandalı köle sahipleri gibi onlar da Siyah işçilerini yönetmek için gözdağı ve ayrımcılığa güveniyorlardı.

    Maden şirketleri, daha önceki köle sahiplerinin ve İngiliz yerleşimcilerin Siyah işçileri kontrol etmek için kullandıkları bir taktiği ödünç aldılar: yasaları geçirin . 18. yüzyılın başlarında, bu yasalar Siyah çoğunluğun üyelerinin ve diğer renkli insanların her zaman kimlik belgeleri taşımasını gerektiriyor ve belirli alanlarda hareketlerini kısıtlıyordu. Ayrıca Siyah yerleşimlerini kontrol etmek için kullanıldılar ve Siyah insanları, emeklerinin beyaz yerleşimcilere fayda sağlayacağı yerlerde ikamet etmeye zorladılar.

    Güney Afrika, Birleşik Krallık'ın kendi kendini yöneten bir egemenliği haline geldiğinden, bu yasalar 20. yüzyıl boyunca devam etti. 1899 ve 1902 yılları arasında İngiltere ve Hollanda kökenli Afrikanerler, Afrikanerlerin sonunda kaybettiği Boer Savaşı'nda birbirleriyle savaştı. Beyaz Güney Afrikalılar arasında İngiliz karşıtlığı artmaya devam etti ve Afrikaner milliyetçileri beyaz üstünlüğüne dayanan bir kimlik geliştirdi. 1948'de kontrolü ele geçirdiklerinde, ülkenin zaten ayrımcı olan yasalarını daha da acımasız hale getirdiler.

    Beyaz toplumu renkli “yerlilere” karşı ırkçı korkular ve tutumlar. Apartheid, sözde farklı ırkların kendi başlarına gelişmesine izin verecek şekilde tasarlanmış olsa da, Siyah Güney Afrikalıları yoksulluğa ve umutsuzluğa zorladı. “Büyük” apartheid yasaları, Siyah insanları kendi belirlenmiş “vatanlarında” tutmaya odaklandı. Ve günlük yaşama odaklanan "küçük" apartheid yasaları, Güney Afrika'daki Siyah yaşamının neredeyse her yönünü kısıtladı. 

    Yasaları ve apartheid politikaları, Siyahların hemen bir iş bulmadan kentsel alanlara girmesini yasakladı. Siyah bir kişinin hesap cüzdanı taşımaması yasa dışıydı. Siyahlar beyazlarla evlenemezdi. Beyaz alanlarda iş kuramazlardı. Hastanelerden sahillere kadar her yer ayrılmıştı. Eğitim kısıtlandı. Ve 1950'ler boyunca, NP Siyahların hareketlerini ve yaşamlarını düzenleyen kanun üstüne kanun çıkardı. 

    Güçleri elinden alınmış olsa da, Siyah Güney Afrikalılar apartheid içindeki muamelelerini protesto ettiler. 1950'lerde, ülkenin en eski Siyah siyasi partisi olan Afrika Ulusal Kongresi, Meydan Okuma Kampanyası adı verilen ırkçı yasalara karşı kitlesel bir seferberlik başlattı . Siyah işçiler beyaz işletmeleri boykot etti, greve gitti ve şiddet içermeyen protestolar düzenledi.

    Bu meydan okuma eylemleri polis ve devlet vahşeti ile karşılandı. Protestocular, haksız yasal işlemlerde toplu halde dövüldü ve yargılandı. Ancak kampanyalar Siyah protestoculara zarar vermiş olsa da, Güney Afrika hükümeti üzerinde reformları teşvik etmek için yeterli uluslararası baskı oluşturmadı.

    1960 yılında, Güney Afrika polisi Sharpeville'de 69 barışçıl protestocuyu öldürerek ülke çapında muhalefet ve bir grev dalgasına yol açtı. Etkisiz şiddetsiz protestolar olarak gördüklerinden bıkmış bir protestocu alt grubu bunun yerine silahlı direnişi benimsemeye başladı. Bunların arasında 1960 yılında ANC'nin paramiliter bir alt grubunun örgütlenmesine yardım eden Nelson Mandela da vardı. 1961'de vatana ihanetten tutuklandı ve 1964'te sabotaj suçlamasıyla ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.

    1960 protestolarına yanıt olarak, hükümet olağanüstü hal ilan etti. Bu taktik, daha fazla apartheid yasasının yürürlüğe girmesinin önünü açtı. Olağanüstü duruma rağmen, Siyah gruplar örgütlenmeye ve protesto etmeye devam etti. Ancak birçok hareket liderine uygulanan baskı, onları yurtdışına sürgüne gitmeye zorladı.

    Apartheid rejimi altında Siyah Güney Afrikalılar için hayat giderek daha da vahim hale gelirken, apartheid karşıtı protestolar devam etti. 16 Haziran 1976'da, Siyah bilincinin yeni ilkelerinden esinlenen 10.000'e kadar Siyah okul çocuğu, onları okullarda Afrikaanca öğrenmeye zorlayan yeni bir yasayı protesto etmek için yürüdü. Apartheid karşıtı eylemci ve Güney Afrika Öğrenci Örgütü'nün kurucu ortağı Steve Biko , harekete öncülük etti ve 12 Eylül 1977'de polis nezaretinde aldığı yaralardan ölmeden önce aktivizmi nedeniyle birçok kez tutuklandı.

   1980'lerde direniş daha da şiddetli hale geldi. Barışçıl ve şiddetli protestolar sonunda uluslararası ilgiyi ateşledi. Hareketin en güçlü ve en tanınmış temsilcisi olan Nelson Mandela 1964'ten beri hapisteydi . Ancak takipçilerine direnişi sürdürmeleri için ilham verdi ve apartheid'ı sona erdirmek için gizli müzakereler yürüttü.

    1980'lerin sonunda, beyaz Güney Afrikalılar arasında Güney Afrika'nın azalan uluslararası itibarı olarak gördüklerine dair hoşnutsuzluk büyüyordu. O zamana kadar, uluslararası işletmeler, ünlüler ve diğer hükümetler hükümete ayrımcılığı sona erdirmesi için baskı yaptığı için ülke yaptırımlar ve ekonomik sonuçlarla karşı karşıya kaldı. Ekonomi bocalarken, hükümet apartheid karşıtı eylemcilerle çıkmaza girdi.

    Ancak 1989'da Güney Afrika başkanı PW Botha istifa ettiğinde, açmaz nihayet kırıldı. Botha'nın halefi FW de Klerk, apartheid'ı ciddi bir şekilde sona erdirmek için müzakere zamanının geldiğine karar verdi. 

    Şubat 1990'da de Klerk, ANC ve diğer muhalif gruplar üzerindeki yasağı kaldırdı ve şimdiye kadar gizli müzakereleri başarısız olan Mandela'yı hapishaneden serbest bıraktı. Devam eden siyasi şiddete rağmen Mandela, de Klerk ve müttefikleri yoğun müzakerelere başladılar. 

    1994'te NP nihayet yenildi ve Mandela Güney Afrika'nın başkanı oldu. Bir anayasa meclisi toplandı ve Güney Afrika , ırk ayrımcılığıyla yönetilmeyen bir Güney Afrika'ya izin veren yeni bir anayasa kabul etti. 1997 yılında yürürlüğe girmiştir.