Yerebatan Sarnıcı Hikayesi

   İstanbul şehri, Avrupa ile Asya'yı birbirine bağlayan coğrafi konumu ve ticaret dünyasındaki önemi nedeniyle zaman içinde birçok medeniyet ve imparatorluk için her zaman çekici bir yer olmuştur. Özellikle Bizans İmparatorluğu, sofistike mimari ve sivil teknikler kullanarak bugün modern bir şehir olarak adlandırılan, tesislerle dolu bir şehir inşa etmiştir. Nitekim Bizans döneminde yapılan ve kurulan pek çok şey bu medeniyetin ne kadar büyük olduğunun bir kanıtı olarak günümüze kadar ayakta kalmaktadır ve en önemli delillerinden biri Yerebatan Sarnıcı'dır.

    Bizans döneminde genel olarak sarnıçlar İstanbul'un her yerine yayılmış, bu devasa odalar halkın daha sonra kullanacağı suyu depolamak için yapılmış ancak en önemlisi ve en büyüğü Yerebatan Sarnıcı'dır.

    Yerebatan Sarnıcı, Konstantinopolis'in Nika isyanları tarafından yıkılmasından sonra şehrin yeniden inşası projesi olarak 532 yılında Empire Justanianus'un emriyle inşa edilmiş olup, tarihi gerçekler 138 m uzunluğunda ve 65 m genişliğinde İstanbul'un ayakta kalan en büyük sarnıcı olduğunu söylemektedir. Yaklaşık bin metrelik bir alanı kaplayan ve o zamanlar çok büyük sayılan 80 bin metreküp suyu depolama kabiliyetine sahip.

    Bu sarnıcı inşa etmek için yapılan çalışma ve çaba inanılmaz olmalıydı çünkü sarnıcın içindeki suyun basıncını tutacak kadar güçlü olması gerekiyordu. Böylece her biri 9 m yüksekliğinde 28 sütundan oluşan 12 sıra halinde dizilmiş yapıyı destekleyen 336 mermer sütun ile inşa edilmiştir. Bazıları bu sütunların Bizans İmparatorluğu'nun farklı bölgelerindeki eski binalardan geri dönüştürüldüğünü veya Ayasofya gibi diğer yapıların inşaat bölümlerinden kalanlardan alındığını söylüyor ve aslında Medusa'nın iki başını sütunların temeli olarak gördüğünüzde bunu söylüyorsunuz. iki sütun, bu başlıklar Yerebatan sarnıcı yapımında yeniden kullanılmıştır. İmparatorun neden geri dönüşüm emri verdiği hala bilinmiyor ama bazı insanlar maliyetleri düşürmek için bir neden öneriyor.

    Bazilika adının bu sarnıcın orijinal adı olup olmadığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, bir zamanlar Roma Bazilikası'nın bulunduğu alanın hemen altında yer alması, Bazilika'nın iş toplantılarının ve ticari kararların alındığı bir yer olduğunu düşündürmektedir.

    Yerebatan Sarnıcı bugün çok ünlü olmasına ve dünyanın her yerinden insanlar tarafından her gün ziyaret edilmesine rağmen, uzun zaman önce o kadar ünlü değildi, çünkü Osmanlı İmparatorluğu şehri ele geçirdiğinde bu sarnıç vurularak kapatılmış ve bir şekilde şehir yönetimi tarafından unutulmuş, ta ki 1545'in başlarında Petrus Gyllius adlı bir Fransız bilim adamının bu şaheseri keşfetmesine kadar. Daha sonra yerel halk, bodrum katlarına kova indirerek ondan su alabildiklerini söyledi ve bazıları neredeyse ondan balık tutabileceklerine yemin etti. Petrus daha sonra mahalledeki evlerin bodrum katlarından bir şekilde geçerek bu sarnıca girebilmiştir. Her halükarda, Osmanlı İmparatorluğu yetkilileri bu keşfe dikkat etmedi ve sarnıç bir çöplük olduğu ortaya çıktı, ancak daha sonra su depolamak için restore edildi.

    1980 yılında artık su için kullanılmadığı için turistlerin müze olarak kullanması için sarnıca bazı aydınlatmalar ve süslemeler eklenmiştir.

   Yerebatan Sarnıcı çok sofistike bir şekilde inşa edilmişti ve diğer sarnıçlar gibi o dönemin insanı için çok can sıkıcı bir sorunu çözüyordu. Yerebatan Sarnıcı, bugün ve iki bin yıllık birçok savaş ve depremden sonra, Bizans İmparatorluğu'nun halkına nasıl hizmet ettiğinin ve dünyaya ne tür çözümler getirdiğinin bir kanıtı olarak hala güçlü bir şekilde duruyor.

    Bu sarnıcın içine girdiğinizde büyüklüğüne hayran kalacaksınız, sütunları arasında yürüdüğünüz ve iki yüzden fazla kişinin sığabileceği devasa odanın bir zamanlar suyla dolduğunu hayal edin. Aslında, hala biraz su kaldığını ve içinde yüzen balıkları görebilirsiniz.

    Yerebatan sarnıcını ziyaret etmek isterseniz, Sultan Ahmet Meydanı'nda Ayasofya müzesine sadece 159 metre uzaklıkta bulunmaktadır.