Mimar Sinan

Ulu Mimar Sinan'ın Hayatı

    Sinan'ın hayatı ve kişiliği hakkında sahip olduğumuz bilgiler oldukça sınırlıdır. Elimizde ne el yazmaları ne de onun tarafından yazılmış teorik açıklamalar var. O zamanki uygulamada olduğu gibi kendisi tarafından isimsiz olarak çizilen eskizler veya planlar varsa, bize ulaşmamışlardır.

    Sinan, Kayseri'nin Ağırnas köyünde doğdu. Kesin doğum tarihini bilmiyoruz, ancak 1494 ile 1499 arasında bir yerde olmalı. 1512 veya 1513'te Yeniçeri Ocağı'na yazılmak üzere "devşirme" tarafından askere alındı. Kayseri bölgesinde bu amaçla ilk kez bir çocuk işe alındı. Sinan o sırada on dört ile on sekiz yaşları arasında olmalı. Devşirme sistemine alınan Hıristiyan çocuklardan bir kısmı Yeniçeri Ocağı'na dahil olurken, bir kısmı eğitim aldıktan sonra saraya gönderilerek hükümete hizmet etti. Sinan, bir tür saray okulu olan Acemi Ocağı'nda eğitim gördü. Marangozluğu öğrendiği ve şantiyelerde çalıştığı yer.

    Kanuni Sultan Süleyman döneminde sırasıyla 1521 ve 1522 yıllarında Belgrad ve Rodos seferlerinde Yeniçeri Kolordu üyesi oldu ve ardından kendisine "Atlısekban" rütbesi verildi. Mohaçlar savaşından sonra "Yayabaşı", ardından "Kapıyayabaşı" rütbesine terfi etti. 1529 - 32 yılları arasında Alman harekatına "Zemberekçibaşı" olarak, ayrıca 1534-1535'te İran ve Bağdat seferlerine ( Irakeyn harekatı ) katıldı. Van Gölü geçişi için tam teçhizatlı ve silahlı üç kadırga inşa etti. Bunun ve önceki seferlerde mühendis olarak kazandığı diğer başarıların bir sonucu olarak padişahın korumasında "Haseki" rütbesine terfi etti. Puglia ve Korfu seferlerinden ( 1537 ) sonra, Moldova seferi sırasında çok kısa sürede inşa ettiği köprü ile büyük beğeni topladı. Bu sefer, baş mimar Acem Alisi öldü ve bunun üzerine Sadrazam ( Başbakan ) Lütfi Paşa, Mimarbaşı ( Mimarbaşı ) görevine Sinan'ı, ardından bir "Subaşı" ( Müfettiş ) atadı. Sinan'ın sivil mimaride önceki başarıları bu tanıtımda önemli bir rol oynadı. Bu olayı hatırlarken, Sinan, ordudan ayrıldığı için üzüldüğünü, ancak cami yapmak gibi diğer önemli işleri başarma fırsatı bulduğu için mutlu olduğunu söylüyor.

    Sinan baş mimar olduğunda zaten olgun bir yaştaydı. Hem batıda hem de doğuda katıldığı seferler sırasında farklı kültürlerin anıtlarını ve eserlerini görmüştü. Hızlı çözüm bekleyen sorunlarla karşılaşmıştı ve ordu ona disiplin, özdenetim ve örgütsel beceriler vermişti. Sahip olduğu eğitim ve deneyim, tasarım ve yönetimdeki becerilerini geliştirmesine yardımcı olmalıydı. Sinan'ın baş mimar olarak kariyeri yaklaşık elli yıl sürdü.

    Eserlerini listeleyen belgelere göre, 400 kadar bina tasarladı, denetledi, inşa etti veya restore etti. Ancak İmparatorluk Mimarlar Birliği'nin başında olduğu ve Osmanlı topraklarının geniş olduğu gerçeğini düşünürsek, tüm bu eserlerin bizzat Sinan tarafından yapıldığını düşünmek zorlaşır. Ancak ömrünün sonlarına doğru inşa edilenler dışında İstanbul'da dikilen binalar onun olduğu varsayılır. Üstelik Sinan'ın küçük binalarının çoğu orijinal haliyle ayakta kalamamış, ancak Sinan'ın İstanbul'da yarattığı eserler, onun Türk mimarisine muazzam katkısını göstermeye yeterlidir.

    Mimarlar, Osmanlı Devleti protokolünde önemli bir yere sahip görünmüyorlar. İmparatorluğun çok güçlü olduğu bir dönemde, Sinan, birbirini izleyen üç padişahın yanı sıra çok sayıda saray ileri gelenleri için binalar tasarladı; bu, onun büyük bir popülerliğe sahip olduğunun ve bir mimar olarak çok takdir edildiğinin kesin bir işareti.

    Kanuni Sultan Süleyman'ın, Süleymaniye Camii'nin açılışını kendi adına yaptırdığı halde Sinan'dan yönetmesini istemiş olması, bu takdir ve saygınlığın bir başka açık göstergesidir. Sinan, 1563 yılında kurduğu vakıf tüzüğüne göre 18 köşk, 38 dükkan, 9 ev, arsa, değirmen, küçük camiler ve okullar. 1583'te Mekke'ye bir hac yolculuğu yaptı ve hayat hikayesini ve eserlerinin bir listesini şair bir arkadaşına kaydettirdi. Süleymaniye Camii'nin yanında bulunan türbesinin üzerindeki yazıta göre Sinan, 1588 yılında öldü.

    Sinan, pek çok yapıyı tasarladığı İstanbul'un topografyasını çok iyi biliyordu ve bu bilgiden en iyi şekilde yararlanabildi. Ayasofya'nın mimarisini çok sık ziyaret etmiş ve incelemiş olabileceğini düşünmek muhtemelen yanlış olmaz.

    O dönemde İstanbul, Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman gibi en güçlü Osmanlı padişahları tarafından yaptırılan, akrabaları ve yüksekleri tarafından yaptırılan yüzlerce yeni bina ile bezenmiş gelişmiş bir şehirdi. devlet memurları sıralaması. İmparatorluğun tüm gelirleri, en iyi zanaatkârların ve sanatçıların bir araya geldiği şehre aktı. Sinan, Bosna'dan Bağdat'a, Kırım'dan Yemen'e kadar uzanan bu tür yerlerde inşa edilen çok sayıda bina ile İmparatorluğun geniş topraklarından sorumlu bir örgütün başındaydı.

    Sinan, mimarlığın çoğunu çalıştığı ve yakından analiz ettiği birçok ülkeye seyahat etme fırsatı buldu. Mekân duygusunun yanı sıra, destekleme sistemleri hakkında geniş bilgi edinmişti. Şehzade Camii'ni başmimar olarak seçildikten sadece iki yıl sonra tasarlamış olması, sadece mimarlık becerisinin değil, engin tecrübesinin ve algısının da bir göstergesidir. Sinan, hayatı boyunca sürekli çalıştı, deneyler yaptı ve topografya, uzay, kütle ve payandalardaki sorunlara cevaplar aradı. Bunu yaparken, onu Osmanlı'nın ve hatta İslam mimarisinin büyük ustası yapan çeşitli ve son derece ayrıntılı çözümler sağladı.

Sinan'ın Eserleri

    Kariyeri ile ilgili mevcut kaynaklara göre dört yüzden fazla eser üretmiştir. Bu eserlerin yaşamı boyunca inşa edildiğini veya restore edildiğini söylemek daha güvenli olabilir. Sinan'ın her bir yapıtını tek tek tarif etmeye çalışmayacağız, bunun yerine en önemlilerine ve onun sanatını en iyi temsil edenlere odaklanacağız.

    Külliyeler, en önemlisi dini olan çeşitli kamu hizmeti işlevlerine sahipti. Külliyenin ana binası cami, ardından medrese veya ilahiyat okulu geliyordu. Kompleks genellikle şunları da içerir: aşevi veya yemekhane, misafirhane, hastane, okul, hamam, çeşme, su dağıtım büfesi ve dükkanlar. Projeyi sipariş eden kişinin mezarı genellikle kompleksin içinde yer alacaktır. Ana kervan yolları üzerinde bulunan külliyelerde kervansaray, mescit, hamam, aşevi, dükkânlar ve ahırlar yer alır. Külliyeler güçlü sosyal kutuplardı, vakıf olarak tasarlanmış olmaları sürekliliklerini sağlamıştır. Bu komplekslerde yürütülen faaliyetler, inşa edildikleri alanların kentsel gelişimini önemli ölçüde canlandırdı. Bu nedenle yeni yerleşim alanlarına gelişimlerine yardımcı olmak için birçok külliyeler inşa edilmiştir. Her bir külliyenin görev ve hakları vakıf tüzüğünde ayrıntılı olarak belirtilmiş ve vakıflardan sorumlu kişiler tüzükte yer alan düzenlemeleri uygulamıştır. gelişmesine yardımcı olmak için yeni yerleşim alanlarına birçok külliyeler inşa edilmiştir. Her bir külliyenin görev ve hakları vakıf tüzüğünde ayrıntılı olarak belirtilmiş ve vakıftan sorumlu kişiler tüzükte yer alan düzenlemeleri uygulamıştır. Gelişmesine yardımcı olmak için yeni yerleşim alanlarına birçok külliyeler inşa edilmiştir.

    Sinan'ın tasarladığı külliyeler, seçilen alan açısından, engebeli arazi ile bütünleşme veya şehrin genel silüeti ile sağlanan uyum açısından zarif bir şekilde tasarlandı. Sinan'ın yapılarının çoğu, kolayca görülebilecekleri tepelerde veya deniz kıyısında yer almaktadır. Şehre yaklaşırken silüetinin ayrılmaz bir parçası olarak göze çarparlar. Mekânın seçimi sadece Külliyenin uzaktan görünümü ile değil, aynı zamanda İstanbul'un kompleksin içinden görülebilmesi, Boğaz ve Haliç kıyılarının sunduğu deniz manzarasıyla zenginleştirilmiş bir manzara ile ilgilidir.. Sinan, tasarımını eğimli arazilere uyarlama konusunda özellikle yetenekliydi. Bu tür sorunları çözmek onun için eğlenceli bir bulmaca gibi görünüyor. Külliyeyi oluşturan binalar, işlevlerine ve önemlerine uygun seviyelerde çok ustaca yerleştirilmiştir. Nihai sonuç, uzaktan görülebilen ve caminin hakim olduğu organik bir bütün oluşturan, iyi derecelendirilmiş bir kompleks.