Kur'an-ı Kerim'e Göre Hareket Etmek - 3

    Ebu Hureyre'nin - Allah ondan râzı olsun - otoritesi üzerine rivayet edildiğine göre, Resulullah ( sallallaahu aleyhi ve sellem ) şöyle buyurdu: 

    'Kur'an-ı Kerim beş kısımda indirilmiştir: Helal, haram, kesin ( mana ), belirsiz ( mana ) ve örnekler. Helal olanla amel edin, haram olandan kaçının, kesin olana uyun, belirsiz olana inanın ve örneklerden ders alın. [ Beyhaki ]

    Şüphesiz helâl, Cenâb-ı Hakk'ın kitabında bellidir. Cenâb-ı Hak şöyle buyuruyor:

    • { ...Onlara iyilikleri helâl kılar ve kötülükleri yasaklar. } [ Kur'an-ı Kerim 7:157 ]

    • { ...Kadınlardan ikişer, üçer, dörder kadından hoşunuza gidenlerle evlenin. Eğer adil olamayacağınızdan korkarsanız, o zaman [ yalnız biriyle evlenin ]. } [ Kur'an-ı Kerim 4:3 ]

    • { Oruçtan önceki gece, ( cinsel ilişki için ) eşlerinizin yanına gitmeniz size helâl kılındı. } [ Kur'an-ı Kerim 2:187 ]

    Aynı şekilde haram olan da açıktır: Cenab-ı Hak, şu sözünde görüldüğü gibi kötü şeyleri haram kılmıştır: 

    • { Öyleyse putların pisliğinden kaçının ve yalan söylemekten kaçının. } [ Kur'an-ı Kerim 22:30 ]

    • { Ölü, kan, domuz eti ve Allah'tan başkasına adanmış olanlar ve boğularak veya şiddetli bir darbeyle veya başın eğilerek düşmesiyle veya boynuzlarının kesilmesiyle öldürülen hayvanlar ve [ ölmeden önce ] kesmeye gücünüz yetenler dışında, vahşi bir hayvanın yediği hayvanlar size haramdır. Taş sunaklar üzerinde kurban edilenler ise, sizin ilâhî oklarla hükme ulaşmanız yasaktır. } [ Kur'an-ı Kerim 5:3 ]

    Kesin olan, Allah'ın söylediği gibi belirli bir yasal kural veren (ne anlama geldiği) iyi bilinen Kur'an ayetlerini içerir: 

    • { Allah size evlatlarınızın miras taksimini şöyle emrediyor: Çocuklarınızda, erkeğe iki kadın payı kadar, eğer hepsi kadın olmak üzere ikiden de fazla iseler, bunlara mirasın üçte ikisi ve eğer bir tek kadın ise o zaman ona malın yarısı vardır.  } [ Kur'an-ı Kerim 4:11 ]

    • { Hırsız, erkek ve dişi, ellerini kesin. } [ Kur'an-ı Kerim 5:38 ]

    Hadis-i şerifte belirtildiği gibi buna uyulmalı ve ona göre hareket edilmelidir. 

    Belirsiz olan, bazı surelerin açılışındaki harfler gibi, anlamları bazı insanlara belirsiz görünen Kur'an ayetlerini içerir: { Elif Laam Meem }, { Saad }, { Elif Laam Meem Saad } ve Allah'ın söylediği gibi ince anlamlara sahip ayetler ( ne anlama gelir ): { Arş'ın üzerinde bulunan En Rahman [ olan ]. } [ Kur'an-ı Kerim 20:5 ] Genel olarak kuruluş ( istiwa' ) bilinmektedir; ama bunun nasıl olduğunu bilmiyoruz, çünkü Yüce Allah yarattıklarından hiçbirine benzemez, çünkü O'nun benzeri yoktur. Resulullah sallallaahu aleyhi ve sellem, Cenab-ı Hakk'ın Zatından ziyade yaratılış üzerinde düşünmemizi emretti. Bazı insanlara anlamları belirsiz görünen birçok Kur'an ayetinin, ilim bakımından sağlam olanlara göre gerçekten kesin ve kesin olmasına rağmen, belirli bir zamanda belirli olmayan ve belirsiz olan bazı ayetler, başka bir zamanda kesin ve kesin görünebilir. Müminin hepsine inanması ve bilgisiz olarak inceliklerine dalmaması farzdır.

    Kur'ân-ı Kerîm'de ders almak ve eğitim almak için ibret alınması gereken örnekler, kısmen önceki milletlerden nakledilmiş, kısmen de Allah'ın şu sözü: { Kur'ân-ı Kerîm'i infak edenlerin misali: Allah yolundaki zenginlik, yedi başak açan bir tohum gibidir. Her başakta yüz tane vardır. Allah, dilediği için ( mükâfatını ) çoğaltır. Allah her şeyi kuşatandır, hakkıyla bilendir. } [ Kur'an-ı Kerim 2:261 ] Allah, dilediğine dilediği gibi her biri on ila yedi yüz kez olmak üzere salih amelleri çarpar ve aynı şekilde bir tek tohumdan yedi yüz tane çıkarır; Allah'ın her şeye gücü yeter. Müminin ders alması, öğrenmesi ve bu örneklerden talimat alması gerekmektedir.

    Abdullah b. Ebi Avfa'nın - Allah ondan râzı olsun - otoritesine dayanarak, kendisine Peygamber sallallaahu aleyhi ve sellem'in bir vasiyet bırakıp bırakmadığı soruldu ve olumsuz cevap verdi. Ona, Peygamber sallallaahu aleyhi ve sellem'in kendisi bunu yapmadığı halde, insanlara bir vasiyet bırakmanın nasıl emredildiği soruldu. Bunun üzerine şöyle dedi: "Peygamber sallallaahu aleyhi ve sellem'in iradesi, Yüce Allah'ın Kitabına sarılmamız için bize tavsiyesidir." [ El-Buhari, Müslim, et-Tirmizi, en-Nasa'i ve Ahmed ]

    Resulullah'ın elçisi sallallaahu aleyhi ve sellem, ümmetine kendisinden sonra Cenab-ı Hakk'ın Kitabı'nı takip etmekten daha iyi bir şey yapmasını tavsiye etmemeliydi. Bu, Allah'ın ve Resûlü'nün (sallallaahu aleyhi ve sellem) ölümünden sonra ümmetine olan iradesini içeren Kitap'tır ve Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır: { Kendilerine okunan Kitab'ı sana vahyetmiş olmamız onlara yetmez mi? Şüphesiz bunda iman eden bir kavim için bir rahmet ve öğüt vardır. } [ Kur'an-ı Kerim 29:51 ]

    Resûlullah'ın ( sallallaahu aleyhi ve sellem ) bıraktığı vasiyetin geri kalanı, yüce sahabeler tarafından ondan bildirilen hadisleri ve sünnetleridir. Soruya bir vasiyetname yazmak, Allah'ın şu sözünü ifade eder: { Sizden biriniz ölüm yaklaştığında, eğer bir kimse servet bırakırsa, sizin için farz kılınan şudur ki, anne-baba ve yakın akrabalar için makbul olana göre bir vasiyet yapmalıdır - salihler üzerine bir görevdir. } [ Kur'an-ı Kerim 2:180 ] Benzer şekilde, Resulullah sallallaahu aleyhi ve sellem de mirasa layık bir serveti veya borcu olan kişinin, ölümün insanlığa çarığının kayışından daha yakın olduğu için gecikmeden vasiyette bulunmasını emretti.

    Cabir'in - Allah ondan râzı olsun - otoritesi üzerine şöyle dediği rivayet edilmiştir: Bir keresinde, Resulullah sallallaahu aleyhi ve sellem, Allah'ı övdüğü ve O'nu majestelerine yakışır şekilde övdüğü bir hutbe ( hutbe ) ile bize hitap etti ve sonra şöyle dedi: "En güzel söz Allah'ın Kitabıdır ve en iyi hidayet Hz. Muhammed'in hidayetidir. En kötü amel ( dinden olmayan ) yeni uygulamaların getirilmesidir ve her dini yenilik sapıklıktır."

    Ne zaman kıyamet saatinden söz edilse, gözleri kızarır, sesi yüksek çıkar ve sanki bizi bir orduya karşı uyarıyormuş gibi öfkesini gösterir ve şöyle derdi: "Kıyamet sabahleyin veya akşamleyin size saldırmak üzere. Ben, kıyamet vaktinden önce ( öyle ki ) birbirlerimize yakın olarak gönderildim" diyerek işaret ve orta parmaklarıyla işaret etti. "Kim bir mülk bırakırsa, o mirasçılarına aittir ve kim bir borç veya çocuk bırakırsa ( çaresizlik içinde ), onu ödemek ve onları büyütmek benim sorumluluğumdur." [ Ahmet ]

    İmanın temel esaslarından biri, Allah'ın Kitabı'na ve onun en doğru söz olmasına inanmaktır. Kim hOnun herhangi bir şeyin doğruluğundan şüphe eden veya ondan başka bir kitap alıp onu Cenab-ı Hakk'ın Kitabı'na tercih eden veya onun Allah'ın Kitabından daha doğru olduğuna inanan kimse gerçekten ve mürteddir. Onun yanında takip etme yükümlülüğünde Resûlullah'ın sünneti vardır, sallallaahu 'aleyhi ve sellem.

    Dini yenilik, Kur'an-ı Kerim'i veya Nebevi Sünnet'i veya bunların ilkelerinden herhangi birini ihlal eden dinde tanıtılan herhangi bir uygulamadır. Bu tanım, Hz. Aişe'nin - Allah ondan razı olsun - otoritesi üzerine rivayet edilen başka bir hadiste açıklığa kavuşturulmuştur ve bu hadiste Resulullah sallallaahu aleyhi ve sellem şöyle demiştir: "Kim bizim bu meselemizde ( dinde ) ondan olmayan her şeyi yenilerse, ( ameli ) reddedilmelidir." [ El-Buhari, Müslim, Ebu Davud ve İbn Mace ] Dine girmeyen herhangi bir şeyi dinin içine sokmak, aslında dinsel bir yeniliktir; Oysa dinde olan herhangi bir şeyi yapmak dini bir yenilik değildir. Örneğin, İslam düşmanlarının kötü niyetli iddialarını yeni argümanlarla çürütmek dindir ve dini yenilikler hadisinde yer almamaktadır: aksine iyi bir eylemdir. Bu şekilde, icat edilmiş bir uygulamanın iyi bir eylem mi yoksa kötü bir dini yenilik mi olduğunu bilebiliriz.

    Ali ibn Ebi Taalib'in otoritesi üzerine Allah ondan razı olsun, şöyle dediği rivayet edilmiştir: 

    Resulullah'ın sallallaahu aleyhi ve sellem'in ( Allah onun anılmasını yüceltsin ) şöyle dediğini duydum: "Şüphesiz bir fitne olacak." "Ey Allah'ın Resûlü, bundan kurtulmanın yolu nedir?" diye sordum. Dedi ki: "Allah'ın Kitabı, senden öncekilerin kıssalarını, senden sonra geleceklerin haberini ve aranızdaki anlaşmazlıkların hükmünü ihtiva eder. Bu bir eğlence değil, belirleyici bir ifadedir. Onu hiçbir zalim bırakmadı ama Allah onu kırdı ve kim ondan başkasında hidayet ararsa, Allah tarafından saptırılır. O, Allah'ın sağlam ipi ve hikmetli sözüdür. O, doğru yoldur ki, onun yüzünden eğilimler asla sapmaz, diller karışmaz, alimler ondan doyuma sürüklenmez, sık sık tekrarlanmasına rağmen hiçbir zaman eski sayılmaz ve harikaları sönmez. Cinleri duyduklarında ( ne anlama geliyorsa ) demeye sevk eden budur: { ...Doğrusu biz harika bir Kur'an dinledik. Doğru rotaya yönlendirir ve biz buna inandık. Ve biz Rabbimize hiç kimseyi ortak koşmayacağız. } [ Kur'an 72:1 - 2 ] Kim onunla konuşursa doğru sözlü olur, kim ona göre hareket ederse sevap alır, kim ona göre hükmederse adil olur ve kim ona davet ederse doğru bir yola yönlendirilir." [ Et-Tirmithi ]

    Cenâb-ı Hakk'ın Kitabı'nın özelliklerini ihtiva eden bu hadis büyük önem arz etmekte ve üzerinde derinlemesine düşünülmesi gerekmektedir. Fitnalar bir kere ortaya çıktıktan sonra çıkış yoluna, yani Cenab-ı Hakk'ın Kitabı'na dönmeye yönelik tatmin edici bir cevaptır:

    1- Bizden öncekilerin, yani önceki milletlerin kıssaları, bazıları Peygamberleri yalanladı, bunun üzerine helak oldular, bazıları ise Peygamberlere güvendiler ve bunun üzerine ödüllendirildiler. 

    2- Kıyamet günü ve kıyamet saatinin kuruluşuna kadar bizden sonra geleceklerin haberleri, Meryem oğlu Îsâ'nın ( Allah onun zikrini yüceltsin ) inişi gibi, kimilerinin bildiği, kimilerinin de bilmediği diğerleri. 

    3- Aramızdaki anlaşmazlıkların, yani kıyas ( hukuki ceza ) hükümlerinin, kişisel işlerin, refah ve sıkıntı zamanlarında bireyler ve topluluklar arasındaki ilişkilerin, savaş ve barış vb. konuların kararı. 

    4- Kesin ifadedir, yani hükümleri keskindir ve temel kuralları bir kılıç ucu kadar açık ve nettir. 

    5- Eğlence değil; Hepsi ciddi ve belirleyicidir: yasal ya da yasadışı, kesin ya da belirsiz, rivayetler ya da örnekler. 

    6- Hiçbir zalim onu terk etmez ki, Allah onu bozar çünkü Kur'an adaleti ve iyiliği emreder. Adalet, egemenliğin dayandığı temeldir; Kim de adaleti terk ederse, Allah onu cezalandırır ve onu, gücü mutlak ve kabiliyeti mükemmel olan Zürem Olan'ın tasfiyesi ile yakalar.

    7- Kim ondan başka bir şeyde hidayet ararsa, Allah tarafından saptırılmış olur, çünkü hiçbir şeriatta Allah'tan başka bir rehber gelmez ve kim şeref ve güç ararsa, şüphesiz tüm güç ve şerefe sahiptir; Kim onun hidayetinden saparsa, dünyada Allah tarafından rezil edilir ve ahiret azabı daha ağırdır. 

    8- Bir ucu Allah'ın elinde iken diğer ucu bizim elimizde olan Allah'ın sağlam ipidir. Ona bağlı kalan kişi, gerçekten de asla kırılmayan güvenilir tutamağı kavramıştır. 

    9- Hikmetli bir sözdür: Kim Cenâb-ı Hakk'ı anmayı severse, O'nun hikmetle dolu kitabının okunmasından daha hayırlısı yoktur. 

    10- İşte bu, dosdoğru yoldur, kim ona uyarsa, ne Allah'ın öfkesini uyandıranlardan ne de sapıklardan olur. 

    11- İşte budur ki, eğilimler asla hakikatten sapmaz: Kim onun tefsirine ve hükümlerine meyletmek isterse, Cenab-ı Hak onu koruyacağına söz verdiği için yakında tuzakları ortaya çıkar ve şöyle buyurmuştur: { Şüphesiz Kur'an'ı indiren Biziz ve şüphesiz biz onun koruyucusu olacağız. } [ Kur'an-ı Kerim 15:9 ]

    12- Arapça bir Kur'an olduğu için dillerin asla karıştırılmadığı, lafızlarında açıkça görülen ve metinde ( topluca bitişik ) mütevâtir olan, üzerine hiçbir harf eklenmemiş veya çıkarılmamış olan şeydir. 

    13- Bütün şer'î ilimler Kur'ân'dan kaynaklandığı ve onun tükenmez pınarından aldıklarını aldıkları için âlimler ondan asla doymazlar; Ve kim daha çok severse, susuzluğunu gideremez. 

    14- Bu kadar sık tekrarlanmasına rağmen asla eski sayılmaz: Kur'an-ı Kerim'i her okuduğunda, sanki ilk kez okuyormuş gibi onda taze bir tatlılık tadar; ona yeni anlamlar gelir ve inanan onu yeni bir anlayışla anlar; ve Allah tarafından doğru yoldan aklı kör edilen kimseden başkası onun eski olduğunu hissetmez. Cenâb-ı Hak, bütün insanlara onun gibi tek bir ayet bile üretmeleri için meydan okumuştur ve bu meydan okuma kıyamete kadar yürürlükte kalacak ve hiçbir insan onun gibi bir ayet meydana getiremeyecektir.

    15- Harikaları asla sönmez: Resulullah sallallaahu aleyhi ve sellem'in ölümünden sonra ortaya çıkan harikalar, hayatı boyunca ortaya çıkanlardan daha çoktu ve gelecekte ortaya çıkacak olanlar daha da fazladır. 

    16- İşte bu, cinleri duyduklarında şöyle demeye sevk eden şeydir: { ...Doğrusu biz harika bir Kur'an dinledik. Doğru rotaya yönlendirir... } [ Kur'an 72:1 - 2 ] İnsanları ve cinleri hidayete erdirmek Allah'ın Kitabı'dır ve cinleri hayrete düşüren insanı daha çok şaşırtır ve cinleri doğru yola yönlendiren şey, insanları daha güzel bir doğru yola iletir.

    17- Onunla konuşan kimse doğrudur çünkü onun tamamı doğrudur ve başka bir şey değildir. 

    18- Kim ona göre hareket ederse mükâfatlandırılır, çünkü eğer kimse onun ilke ve yasalarına göre hareket ederse, Allah onun için bir iyiliği onun on misli ile çarpar ve Allah'ın dilediğine kadar verir. 

    19- Kim ona göre hükmederse, kendisine, ailesine, topluma veya halka karşı adil olacaktır. İçinde adaletten başka bir şey yok.

    20- Kim ona davet ederse, doğru bir yola yönlendirilir, çünkü o, Allah'a, hakka ve doğru yola çağıranların rehberidir. 

    Bu hadis, Kur'an-ı Kerim'in en kapsamlı, en doğru ve en harika tarifine sahip değil midir? Şüphesiz, Resulullah'ın sallallaahu aleyhi ve sellem'e güzel konuşmanın anahtarları verildi ve Allah onun hakkında şöyle buyuruyor: { O, [ kendi ] eğiliminden de konuşmaz. O, ancak indirilmiş bir vahiydir. } [ Kur'an 53:3 - 4 ]

Kur'an-ı Kerim'i İhmal Etmek

     Her mümin erkek ve kadının, Allah'ın Kitabı'nı, Kur'an-ı Kerim'i sık sık, gereken tefekkür ve anlayışla okuması tavsiye edilir. Bu, Kur'an'ın bir nüshası kullanılarak veya kişinin hafızasından yapılabilir. Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır: "Bu, âyetleri üzerinde düşünsünler ve akıl sahipleri öğütlensinler diye, sana vahyettiğimiz mübarek bir kitaptır ( Kur'an )." [ Kur'an-ı Kerim 38:29 ] Ve: "Şüphesiz,

    Allah'ın kitabını ( Kur'an'ı ) okuyanlar, namazı dosdoğru kılanlar ve kendilerine verdiğimiz rızıktan gizli ve açık olarak [ O'nun yolunda ] harcayanlar, asla helâbet olmayacak bir alışveriş [ yani kâr ] bekleyebilirler. Tâ ki onlara mükâfatlarını tam olarak versin ve lütfundan onlara katını artırsın. Şüphesiz O, çok bağışlayandır, çok takdir edendir."  [ Kur'an-ı Kerim 35:29 - 30 ]

    Söz konusu Kur'an tilaveti, hem onu okumayı hem de ona göre hareket etmeyi ( Yüce Allah'ın onda emrettiği şeylere uymak ve onda yasakladığından kaçınmak ) içerir. Kıraat, tefekkür ve anlayışla yapılmalıdır. Allah'a samimiyet, Kur'an'a uymanın ve ona göre hareket etmenin bir yoludur ve Kur'an'ın okunması büyük bir ödül içerir - Peygamber sallallaahu 'aleyhi ve sellem'in dediği gibi: "Kur'an'ı okuyun, çünkü kıyamet günü, ashabı ( öğretilerini okuyan ve yerine getiren kişi ) için bir şefaatçi olarak gelecektir." [ Müslim ]

    Peygamber Efendimiz ( sallallaahu aleyhi ve sellem ) de şöyle buyurmuştur: "Sizin en hayırlınız, Kur'an'ı öğrenen ve öğretendir." [ El-Buhari ]

    Başka bir rivayette şöyle buyurulmaktadır: "Kim Kur'an'ın bir harfini okursa, bir salih amel ve ona benzer on salih amel alır. Alif Laam Meem'in bir harf olduğunu söylemiyorum ama Elif bir mektuptur, Laam bir mektuptur ve Meem bir mektuptur." [ Et-Tirmithi ]

    Peygamber Efendimiz ( sallallaahu aleyhi ve sellem ), Abdullah İbn Amr İbn El-Âas'a -  Allah ondan râzı olsun - şöyle buyurdu: "Kur'an-ı Kerim'i ayda bir kez oku." O ( Abdullah ) dedi ki: "Ben bundan daha fazlasını yapmaya gücüm yeter, ey Allah'ın Resulü." Yani o, Sallallaahu 'aleyhi ve sellem, şöyle dedi: "Öyleyse onun kıraatini yedi günde bir tamamlayın." [ El-Buhari ]

    Sahabeler - Allah onlardan razı olsun - her yedi günde bir Kur'an'ın tamamını tamamlarlardı. 

    Bu nedenle, Kur'an-ı Kerim'i okuyanların, onu öğrenmek ve ondan faydalanmak amacıyla Allah'a olan samimiyetle birlikte tefekkür ve anlayışla okumalarını artırmaları tavsiye edilir. Ayda bir kez Kur'an-ı Kerim'in tamamını okumalıdırlar. Bununla birlikte, bundan daha fazlasını herhangi bir zorluk çekmeden yapabiliyorlarsa, o zaman bu süreden daha kısa sürede tamamlamaları gerekir.

    Bununla birlikte, bunu üç günden daha kısa bir sürede tamamlamamak en iyisidir, çünkü bu, Peygamber sallallaahu 'aleyhi ve sellem'in Abdullah İbn 'Amr İbn el-'Aas'a bahsettiği en az süredir, Allah ondan razı olsun. Bunun nedeni, üç günden daha kısa bir sürede okunursa, kişinin aceleci hale gelmesi ve okurken düşünce ve konsantrasyondan yoksun kalmasıdır.

    Allah Teâlâ Kur'ân-ı Kerîm'de şöyle buyurmaktadır: "Ve Resûlullah ( s.a.v . ) buyurdu ki: "Ey Rabbim, gerçekten benim kavmim bu Kur'ân'ı terk edilmiş bir şey olarak kabul etti." [ Kur'an-ı Kerim: 25:30 ]

    Nitekim Cenab-ı Hak, Resûlü Muhammed ( sallallaahu aleyhi ve sellem ) hakkında bize şöyle dediğini bildirmektedir: "Rabbim, kavmim Kur'an'ı - hareket etmeyi veya dinlemeyi terk etti" ve bu, puta tapanların Allah'ın buyurduğu gibi Kur'an'a dikkat etmedikleri ve dinlemedikleri içindir: İnkâr edenler dediler ki: “Bu Kur’an’ı dinlemeyin. Baskın çıkmak için o okunurken yaygara koparın.” [ Kur'an-ı Kerim 41:26 ]

    Böylece onlara Kur'an okunurken, Kur'an'ı işitmemek için kasıtlı olarak gürültü yapar ve boş konuşmalar yaparlardı. Ancak bu, Kur'an'ı terk etme yollarından biridir. Aynı şekilde ona iman ve güvenmemek de Kuran'ı terk etme yollarından biridir. Onu üzerinde düşünmemek, anlamaya çalışmamak, ona göre hareket etmemek, emirlerine uymamak ve yasakladığı şeylerden kaçınmak, ondan başka bir şeye yönelmek - şiir, müzik, eğlence veya diğer boş konuşma biçimleri olsun - Kur'an'dan başkasından türetilmiş bir yola girmek, hepsi Kuran'ı terk etme yollarından olanlardır. Bunlardan Allah ve Resûlü ( sallallaahu aleyhi ve sellem ) tarafından sıkı bir şekilde uyarıldık.