Türkiye'de 1960 Sonrası Toplumcu Eğilimleri Öne Çıkaran Şiir Akımı

    Türkiye'de 1960 sonrası toplumcu eğilimleri öne çıkaran şiir akımı, İkinci Yeni'nin ardından gelen ve toplumsal sorunlara duyarlı, Marksist felsefeyi benimseyen bir anlayışla yazılmış şiirleri kapsar. Bu dönemde, şairler halkın sorunlarını, acılarını ve sıkıntılarını dile getiren; karamsarlık yerine umudu, yaşama direncini aşılayan eserler kaleme almışlardır.

    1960'lı yılların sonunda, Ataol Behramoğlu, İsmet Özel, Süreyya Berfe, Kemal Özer, Refik Durbaş ve Nihat Behram gibi şairler, toplumcu bir şiir anlayışını savunmuş ve İkinci Yeni'nin kapalı, soyut şiir anlayışına karşı çıkmışlardır. Bu şairler, dergiler etrafında toplanarak şiir anlayışlarını ve ideolojilerini açıklamaya çalışmışlar ve toplumcu gerçekçi ( sosyalist gerçekçi ) bir bakış açısıyla eserler vermişlerdir.

    70'li yıllarda ise bu anlayış daha da gelişerek, folklorik öğelere de yönelmiş ve şairler sosyal yaşamı, güncel politikayı konu edinen, yerleşik düzeni yeren, halkın ve işçi sınıfının sorunlarını politik bir bakışla ortaya koymaya çabalayan şiirler yazmışlardır. Bu dönemin şiirinde umut, güzel günlere inanç, kararlılık ve direnme duyguları ön plana çıkmıştır.

    1960 sonrası Türkiye'de etkili olan Toplumcu Gerçekçi şiir akımının başlıca temsilcileri ve özellikleri şunlardır:

1. Nazım Hikmet: Her ne kadar 1960 öncesinde de etkin bir şair olsa da, Nazım Hikmet'in eserleri bu dönemde de etkisini sürdürmüş ve pek çok şair için ilham kaynağı olmuştur. Sosyalist düşünceleri ve halkın yanında duran duruşuyla tanınır.

2. Ataol Behramoğlu: Toplumcu şiirin önemli isimlerinden biri olan Behramoğlu, halkın sorunlarına duyarlılık gösteren ve sosyal adaleti savunan şiirleriyle tanınır.

3. İsmet Özel: İlk dönemlerinde toplumcu şiirler yazmış, halkın sorunlarına eğilen ve devrimci bir bakış açısını benimsemiştir. Sonradan fikirlerinde değişiklik olsa da bu dönemdeki şiirleri toplumcu gerçekçiliğin örnekleri arasındadır.

4. Süreyya Berfe: Şiirlerinde toplumsal sorunları ve emekçilerin yaşamını ele alarak toplumcu gerçekçiliği benimsemiştir.

5. Refik Durbaş: Toplumcu şairler arasında yer almış ve halkın haklarını savunmuştur.

6. Nihat Behram: Toplumcu gerçekçilik çizgisinde şiirler yazmıştır.

    Bu toplumcu şiir anlayışının temsilcileri arasında Gülten Akın, Metin Eloğlu, Can Yücel, Ahmet Oktay, Metin Altıok, Kemal Özer, Özkan Mert, Egemen Berköz, İsmail Uyaroğlu, Nevzat Çelik, Ahmet Telli, Afşar Timuçin, Güven Turan, Veysel Çolak gibi isimler de bulunmaktadır. Toplumcu - Gerçekçi şiir, yerleşik düzen eleştirisi, halk ve işçi sınıfının problemleri, kadın ve kadın kimliğinin problemleri, doğa ve diyalektik diriliş, kentleşme ve onun getirdiği problemler, sömürü düzeni ve eleştirisi, sınıfsız bir toplum isteği gibi temel temalar etrafında şekillenen bir şiir anlayışıdır.