Öznel algılarımız dikkat çekici derecede zorlayıcıdır, ancak son derece güvenilmezdir

    'Mistik, her gün bize saldıran bariz uyumsuzluğun, kırılmanın, çelişkilerin ve süreksizliklerin gizli bir birliği gizleyebileceğine dair kemirici şüpheye sahip olan kişidir.' — Haham Lawrence Kushner1

    Bir psikiyatrist olarak, sadece psikotik insanlardan değil, her türlü olağandışı algısal deneyimi rutin olarak duyuyorum. Çok çeşitli psikiyatrik, nörolojik ve diğer tıbbi durumlar çarpık algılara neden olabilir. Bu koşullardan bazıları beyni etkileyen düzensiz veya hastalıklı durumları içerir; bazıları geçicidir; bazıları sağlıklı, normal insanlarda görülür - örneğin, trans benzeri dissosiyatif durumlar ve diğer faktörlerin yanı sıra hipoglisemi ve uyku yoksunluğu ile ilişkili algısal çarpıtmalar. 2

    Bazı çarpık algılar tamamen normal fenomenlerdir, ancak çoğu insanın olağan yaşam deneyimlerinin kapsamı dışındadır. Ayrıca, basit ama güçlü telkin gücünün yanı sıra çok sayıda algısal yanılsama kaynağı ve insanların deneyimlerini nasıl yorumladıklarını ve hatırladıklarını etkileyen çok sayıda güçlü bilişsel önyargı vardır.

Görmek inanmaktır 3

    Görmenin inanmak olduğu söylenir. Ama aslında, inanmak görmektir - genellikle orada olduğuna inandığımız şeyi görürüz, duyularımızı yanıltıcı şekillerde yanlış yorumlarız. Dahası, duyularımız bazen hiç yoktan algılar yaratır. İnsanlar gerçek olmayan şeylerin algılarını, gerçek gerçekliklerinin diğer yönlerinden ayırt edilemeyecek şekilde deneyimlediklerinde, inanmaya istekli oldukları veya inanabilecekleri son şey, bu algıların kendi beyin arızalarından kaynaklanmış olabileceğidir - zihinleri onlara oyun oynuyor.

    İnsanlar fiziksel duyularına güvenme ve ne kadar tuhaf olursa olsun kendi beyinlerinin onlara söylediklerine inanma eğilimindedir. Çelişkileri açıklamak için gerçeklik algılarının üzerine açıklamalar ekleyeceklerdir. Dış dünyayı tamamen duyularımız aracılığıyla deneyimlediğimiz için, bu algıların bazen tamamen öznel olduğunu ve nesnel gerçekliğin mutlaka güvenilir deneyimleri olmadığını kabul etmekte zorlanırız. Ne de olsa, kendi duyularımızdan daha fazla neye güvenebilir ve güvenebiliriz?

Öznel algı, katı şüphecileri bile baştan çıkarabilir

    Kendisini "ticaretle efsane avcısı" olarak tanımlayan Amerikalı yazar ve politik aktivist Barbara Ehrenreich, öznel deneyimimize çok fazla güven verme şeklimizin mükemmel bir örneği olarak hizmet eden, sahip olduğu olağandışı bir öznel algısal deneyim hakkında ciddiyetle yazdı. Bunu iyi bir örnek olarak görüyorum çünkü Ehrenreich'i çok zeki ve eleştirel düşünen bir insan olarak takdir ediyorum.

    Kanıta dayalı, gerçekliğe dayalı düşünme için başka yerlerde ikna edici bir şekilde tartıştı. Bu nedenle, aşağıda anlatıldığı gibi kendi öznel algılarının büyüsüne kapılması ve bunları bu kadar ciddiye alması ironiktir. Böylesine zeki bir şüpheci, kendi öznel algılarının ve duygularının gücü tarafından boğulabiliyorsa, o zaman geri kalanımız kendi rasyonelliğimize daha az güvenmeli ve eleştirel düşüncemizi çarpıtmak için duygu ve öznelliğin gücüne karşı çok dikkatli olmalıyız.

"Canlı bir maddeyle öfkeli bir karşılaşma"

    Ehrenreich, 1959'da 17 yaşındayken bir kayak gezisinde bir sabah başına gelen bu özel deneyimi on yıllar sonra yazdı:4 Bu deneyim "güvenli bir şekilde rasyonalist dünya görüşümü sarstı ve beni ömür boyu sürecek bir bilmeceyle baş başa bıraktı. Yıllar sonra, bu tür olaylara genellikle mistik bir deneyim dendiğini öğrendim."

    Kötü planlama ve yetersiz para nedeniyle uykusuz kaldığını ve muhtemelen 1959'da o sabah hipoglisemik olduğunu kabul ediyor:

    "Tek başıma dışarı çıktım, Lone Pine, Kaliforniya sokaklarına yürüdüm ve dünyanın - dağların, gökyüzünün, alçak dağınık binaların - aniden canlandığını gördüm. . . .  sadece bu her yerde yanıyor. İçime bir şey döküldü ve ben de içine döktüm. . .  Her şeyden aynı anda üzerime gelen, tutunulamayacak kadar geniş ve şiddetli, bırakılamayacak kadar yürek burkan güzellikte olan canlı bir maddeyle öfkeli bir karşılaşmaydı." 5

    Canlı ve cansız tüm doğayla bir tür birlik hissetti, hepsi "aleve alındı ve alevin geri kalanından ayırt edilemez hale getirildi". "Kendinden geçmiş ve bir şekilde tamamlanmış, ama aynı zamanda paramparça" hissetti.

"Mistik deneyimler bir tür karşılaşmayı temsil eder"

    Ehrenreich daha önce başka olağandışı ama daha az yoğun deneyimler yaşamıştı ve tıbbi olarak dissosiyatif bir bozukluğa sahip olarak değerlendirilmişti ( genellikle algısal yanılsamalar ve gerçeklikten kopmuş hissetme veya rüya gibi durumlara sahip olma ile ilişkili ). Aynı zamanda, zor, mutsuz çocukluğu boyunca alışkanlıkla kendi düşüncelerine ve iç dünyasına dalmış çok zaman geçiren bir çocuktu.

    Çocukluğundan beri ateist olduğunu söyleyen Ehrenreich, deneyimi için teistik bir açıklamayı reddetti, ancak bunca yıl sonra, evrenin bir tür belirsiz mistik "Ötekilik" veya animistik enerji ile dolu olabileceğini düşünmeye açıktır - tüm doğaya nüfuz eden, muhtemelen bilinçli ve muhtemelen çok güçlü olan henüz tanımlanmamış yaygın bir yaşam formu.

    "Mistik deneyimlerin bir tür karşılaşmayı temsil ettiğini" ve bize "bir tür varlık olabilecek diğer bilinç biçimlerine kışkırtıcı bakışlar" verdiğini öne sürdü. Evrenin, o gün gördüğünü düşündüğü alev gibi bir an için deneyimleyebileceğimiz "bir şeye dönüşme yeteneğine sahip" olabilecek "bir tür yaşamla titreşip attığını" merak etti.

    Bilimin mistik deneyimleri zihinsel fenomenler olarak reddetmemesi gerektiğini ve bu deneyimlerin evrendeki bilinmeyen, hayati, bilinçli bir güçle bir tür "karşılaşmayı" temsil etme olasılığını ciddiye alması gerektiğini öne sürdü. "Daha öznel hesaplara" ihtiyacımız olduğunu öne sürdü. 6

    Ehrenreich'in diğer yazılarında gerçekçi ve tarafsız düşünmenin gerekliliğini vurguladığı göz önüne alındığında, kendi öznel algılarını nesnel gerçekliğin doğası için güvenilir bir kanıt kaynağı olarak görmesi daha da çarpıcıdır. Bu, öznel algının ne kadar zorlayıcı olabileceğini gösteriyor - Ehrenreich'in deneyimlerini onun için dikkat çekici ve etkileyici kılan tek şey, onların kendisine ait olmasıdır.

"İçgüdü yönlendirir, zeka takip eder ama takip eder"

    Görünüşte açıklanamayan mistik tip "karşılaşmaların" öznel deneyimleri ve ürkütücü tesadüf deneyimleri, insanların dini veya manevi inançlara yatkın olmalarının en güçlü nedenleri arasındadır. "Amerikan psikolojisinin babası" ve etkili bir filozof olan William James, hayatın her kesiminden insanlardan toplanan öznel olarak güçlü mistik deneyimlerin ve vahiylerin çok çeşitli ilk elden hesaplarını yayınladı. 7 Bu deneyimler genellikle güçlü, uzun süreli, hatta ömür boyu sürecek dinsel inançlara yol açtı, çünkü bunlar genellikle ilahi bir kozmik düzene olan inancı güçlendirdi.

    Yakup şöyle yazmıştır: "Bu duyuya güçlü bir şekilde sahip olan kişi, doğal olarak dünyanın en küçük ayrıntılarının görünmeyen ilahi bir düzenle olan ilişkilerinden sonsuz bir anlam kazandığını düşünür"8 - başka bir deyişle, her şeyin bir nedeni vardır. Bu karşı konulmaz derecede ikna edici öznel algıları mantıksal düşünceyle geçersiz kılmanın zorluğuna değindi:

    "Bu gerçeklik duygularının inandırıcılığından söz ettim ve bu nokta üzerinde biraz daha durmalıyım. Onlara sahip olanlar için herhangi bir doğrudan duyusal [ duyusal ] deneyimin olabileceği kadar ikna edicidirler ve bir kural olarak, salt mantıkla oluşturulan sonuçlardan çok daha ikna edicidirler. . .  Eğer onlara sahipseniz ve onlara güçlü bir şekilde sahipseniz, olasılık şu ki, onları gerçeğin gerçek algıları olarak, kelimelerle ne kadar cevaplanamaz olursanız olun, hiçbir olumsuz argümanın inancınızdan çıkaramayacağı bir tür gerçekliğin ifşaları olarak görmekten kendinizi alamazsınız. 9

    James'e göre, insanların mantıklı entelektüel felsefeleri genellikle irrasyonel öznel - sezgisel deneyimlerini rasyonelleştirmenin yolları olarak oluşturulur. Bu şekilde oluşturulduktan sonra, bu inançlar rasyonel karşı argümanlarla kolayca sarsılamaz:

    "Gerçek şu ki, metafizik ve dinsel alanda, açık sözlü nedenler bizim için ancak ifade edilemez gerçeklik duygularımız aynı sonuç lehine zaten etkilendiğinde ikna edicidir. O zaman, gerçekten, sezgilerimiz ve mantığımız birlikte çalışır. . . .  Sebepsiz ve dolaysız güvence içimizdeki derin şeydir, gerekçeli argüman yüzeysel bir sergiden başka bir şey değildir. İçgüdü yol gösterir, zeka yapar ama takip eder. Eğer bir kişi, alıntılarımın gösterdiği modadan sonra yaşayan bir Tanrı'nın varlığını hissederse, eleştirel argümanlarınız, asla bu kadar üstün olmasalar da, boşuna onun inancını değiştirmeye karar verecektir. 10

Kendi zihinlerimizden şüphe etmektense fizik yasalarından şüphe etmeye daha istekliyiz

    Açıkçası, kendi öznel algılarımızı dikkat çekici bir şekilde zorlayıcı buluyoruz ve kendi zihinlerimizden şüphe etmektense fizik yasalarından şüphe etmeye daha istekliyiz. İnsanlar beynimizin kendi inandırıcı gerçeklerini yaratma kapasitesini hafife alıyorlar. Bazı dissosiyatif deneyimlerin, halüsinasyonların ve diğer iyi bilinen zihinsel / sinirsel yanlış algılamaların ne kadar gerçekçi görünebileceğini hafife alıyorlar.

    Gelin ve bir hafta boyunca ofisimde oturun ve insanların tutkuyla ( ve hatta görünüşte rasyonel olarak ) kanıtlanabilir şekilde mantıksız algılarının veya inançlarının gerçek olduğunu tartıştıklarını dinleyin. O zaman hangi açıklamanın daha makul olduğuna kendiniz karar verin - anlatıldığını duyacağınız tuhaf deneyimlerin aslında gerçek olduğunu veya insan beyninin bizi tuhaf şeylere inandırabileceğini düşünün.

    Ralph Lewis Tıp Doktoru