Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu Padişahı

    I. Süleyman, Türk dilinde Süleyman ve Arap alfabesiyle سليمان ( Avrupa'da ‘Kanuni’ ve İslam Dünyası'nda ‘Kanun Koyucu’ lakaplı ), ( 6 Kasım 1494 - 5 / 6 Eylül 1566 ), Osmanlı İmparatorluğu'nun sultanı, 1520 - 1566 yılları arasında İslam Halifesi ve I. Selim'in halefidir. Modern Türkiye'de Trabzon'da doğdu.

    Kanuni Sultan Süleyman olarak bilinen, ancak aynı zamanda, özellikle Müslümanlar arasında, Adil Süleyman olarak bilinen Osmanlı gücü, zirveye ulaştı ve onun yönetimi altında bir dünya gücü haline geldi. Onun yönetimi, Osmanlı tarihinin en adil ve düzenli dönemlerinden birini temsil ediyordu. Zamanın çoğu hükümdarı gibi, bir yandan kendi başarı planlarına tehdit olarak gördüğü kişilerle uğraşırken acımasızdı, ancak diğer yandan, birçoğunun aksine, adalet için derin bir endişesi vardı. Yasayı, kökünü kazımaya kararlı olduğu yolsuzluğa karşı korumak için kodladı.

    Birçok Müslüman onu ideal veya model yöneticinin bir örneği olarak görüyor. İmparatorluk, ölümünden sonra bir yüzyıl boyunca genişlemeye devam etmesine rağmen, bu dönemi, haleflerinin iyi yönetime karşı kayıtsızlığı nedeniyle çok uzun bir düşüş izledi. İmparatorluğunun sınırlarında, bölgesel genişleme ve rakip güçlerle düşmanlık, yaşamın istikrarsız olduğu anlamına geliyordu, ancak azınlıklar da dahil olmak üzere imparatorluk içindeki birçok kişi için gerçek bir pax ottomanica'ydı. Süleyman, Tanrı'ya ve topluma karşı ikili bir yükümlülük ve sorumluluk duygusuna sahip olan tarihin daha insancıl yöneticilerinden biri olarak kabul edilebilir.

    Yasaları kodlayan çalışmaları Sultan'a Osmanlı onursal "Kanunî" veya "kanun koyucu" unvanını kazandırdı. Hala dünya çapında Kanunī olarak hatırlanıyor, bu statü Süleyman'a dünyanın en büyük milletvekillerinden biri olarak ABD Capitol Binası'nda bir kabartma kazandırdı.

Başarıları

    Yedi yaşındayken İstanbul okullarında bilim, tarih, edebiyat, ilahiyat ve askeri teknik okumak üzere gönderildi. İlk hükümet deneyimi, 15 yaşındayken Kuzey Anadolu'daki Bolu ve annesinin memleketi Kırım'daki Theodosia olmak üzere birçok ilin valisi olarak görev yaptı. Ölümünden sonra babasının yerine geçtikten sonra Süleyman, 1521'de Belgrad'ın ele geçirilmesiyle başlayan bir dizi askeri fetih başlattı. 1522'de bir kuşatmadan sonra Rodos'u ele geçirdi ve Şövalyeler Hospitaller'in ( başlangıçta Haçlı Seferleri sırasında kurulan St. John Şövalyeleri ) Malta'ya tahliye edilmesine izin verdi.

    29 Ağustos 1526'da Süleyman, Mohaç Muharebesi'nde Macaristan Kralı 2. Louis'yi mağlup etmiş ve Macaristan'ın büyük bir kısmını işgal ettikten sonra burayı yönetmesi için Transilvanya prensi John Zapolya'ya vermiştir. Kutsal Roma İmparatoru V. Charles ve kardeşi Avusturya Arşidükü Ferdinand Macaristan'ı geri aldı ve buna karşılık Süleyman iki kez yeniden işgal etmeye çalıştı ve 1529 ve 1532'de Viyana'ya ulaştıktan sonra iki kez hava koşullarına yenildi. 1533 yılında Ferdinand ile Macaristan'ı Habsburglar ve Zapolya arasında paylaştıran bir antlaşma imzalandı. Zapolya'nın ölümü üzerine Ferdinand Macar topraklarını terk ederek Süleyman'ın Macaristan'ı ilhak etmesine yol açmış, bu da çeşitli mücadelelere ve statükoyu yeniden tesis eden barış anlaşmalarına neden olmuştur.

    Martin Luther, Süleyman'ın Viyana kuşatmasına doğrudan bir yanıt olarak Türklere Karşı Savaş Üzerine ( 1529 ) adlı eserini yazdı. Türkleri ve Papa'yı "Mesih karşıtı" olarak gördüğü için dini tehditten çok siyasi olana cevap verdi. "Papa'nın Mesih karşıtı olması gibi, Türk de şeytanın enkarne olmuş halidir" diye yazmıştı ( Schultz, 1967: 181 ). Türk, Deccal'in "bedeni", ikincisi ise Mesih Karşıtı'nın "ruhu"ydu. Bununla birlikte, Türkler aynı zamanda "Tanrı'nın gazabının halkı" idi, çünkü Luther, Avrupalılar günahlarından tövbe etmedikçe, Türklerin zafer kazanacağı konusunda uyardı. Hem "Allah'ın sopası" hem de şeytanın kulları olan Türkler aracılığıyla Tanrı, Hıristiyanları imansızlıklarından dolayı cezalandırıyordu.

    Luther ayrıca bazı Almanların Türkler altında Kutsal Roma İmparatoru'ndan daha iyi durumda olabileceklerine inandıkları için de bu kitabı yazdı. Kitabın sonunda, kitabın Süleyman'ın dikkatine "gelmesi durumunda" kendisine zarif bir karşılama kazandıracağından şüphe duyduğunu söyledi. Daha sonra padişahın Luther'i sorduğu söylenir: "Luther'in kırk sekiz yaşında olduğu söylendiğinde Sultan, 'Keşke daha genç olsaydı; O beni lütufkâr bir Rab bulurdu" ( 205; FN 129 ). Bernard Lewis'in ( 1993 ) işaret ettiği gibi, Süleyman'ın geri çekilmesi bir yenilgiden ziyade düzenli bir geri çekilmeydi ve "iki imparatorluğun - Hapsburglar ve Osmanlılar - Macaristan'ın ve nihayetinde Orta Avrupa'nın kontrolü için savaştığı bir buçuk yüzyıllık çıkmazı başlattı" .

    Takip eden yirmi yılda, Kuzey Afrika'nın batısındaki Fas'a ve tüm Orta Doğu'nun kuzeyindeki İran'a kadar olan büyük topraklar ilhak edildi. Bu hızlı genişleme, Akdeniz, Kızıldeniz ve Basra Körfezi'nde kısa bir süre için deniz hakimiyeti ile ilişkilendirildi. 1562'de Transilvanya'yı fethetti. Malta Şövalyeleri, 1565 Mayıs'ta başlayan ve 1565 Eylül'e kadar süren Malta kuşatmasını kaldırmayı başardığında 8'te o kadar başarılı olamadı. Süleyman, Tanrı'nın İslam'ın tüm dünyayı kontrol etmesini istediğine inanıyordu ve dünyanın Tanrı'nın İslam Halifesi'ne armağanı olduğuna içtenlikle inanıyordu. Mekke Şerifi'ne yazdığı mektupta, Tanrı'nın kendisini "tahta ve Halifelik makamına oturttuğunu" belirtmiştir. Şerif, "Frenklerin ve benzerlerinin ülkelerini fethettiğin için bizden ve tüm İslam sultanlarından kıdemlisin" diye cevap verdi ( İnalcık, s. 321 ).

    Dış dünya için tehlikeli olarak görülse de, imparatorluk içinde yolsuzlukla savaşan ve sanatçıların ve filozofların büyük bir hamisi olan adil bir yönetici olarak biliniyordu. Birçok Müslüman onun yönetimini iyi yönetimin en iyi örneklerinden biri olarak görüyor. Ayrıca en büyük İslam şairlerinden biri ve başarılı bir kuyumcu olarak da dikkat çekti. "Kanun Yapıcı" lakabını Osmanlı hukuk sistemini tamamen yeniden inşa etmesinden almıştır.

    Topladığı yasalar o zamanlar hayatın hemen hemen her yönünü kapsıyordu. Yolsuzluğa bulaşmış yetkililere, özellikle de halkı aşırı vergilendirenlere karşı harekete geçti ve bir keresinde Mısır'a fazla vergi ödemesini iade etti. Adaletin yerine getirildiğinden emin olmak için mahkeme duruşmalarında gizlice oturmayı severdi. Ünlü bir şekilde, İsa'nın Muhammed'e üstünlüğünü iddia eden Hıristiyan Molla Kabiz'in davasında ölüm cezasını tersine çevirdi ve daha sonraki bir duruşmada çürütülmüş olmalarına rağmen argümanlarının çürütülmediğini söyledi. Tebaasının refahı için gerçek bir kaygısı var gibi görünüyor.

    Süleyman, 1566'da, Macaristan'daki Zigetvar Savaşı'nda zaferden önceki gece öldü. Ünlü mimar Sinan tarafından kendisi için yaptırılan Süleymaniye Camii'nde eşi Roxelana ( Khourrem - Hürrem - ) ile birlikte bir türbeye gömülür.

    Ölümü sırasında, büyük Müslüman şehirleri ( Mekke, Medine, Kudüs, Şam ve Bağdat ), bugünkü Avusturya'ya kadar birçok Balkan eyaleti ve Kuzey Afrika'nın çoğu imparatorluğun kontrolü altındaydı.

Kudüs duvarlarının yeniden inşası

    1517'de I. Selim yönetimindeki İslam Osmanlı İmparatorluğu, Filistin'i Mısır Memlükleri'nden ( 1250 - 1517 ) aldı. Osmanlılar, 1492'de Aragonlu II. Ferdinand tarafından katledilen ve İspanya'dan kovulan binlerce Yahudi mülteciyi memnuniyetle karşılayan Yahudilere karşı yardımsever bir tutuma sahipti.

    Sultan, Kudüs ve onun kötü durumu ile o kadar çok ilgilendi ki, tüm şehrin etrafına muhteşem bir kale duvarı inşa edilmesini emretti ( o zamanlar o kadar da büyük değildi ). Bu duvar hala ayaktadır ve bugün görülebilir.

Veraset mücadelesi

    Süleyman, iki köleyi iktidar pozisyonlarına yükselterek geleneklerden koptu. Birincisi, Damat İbrahim Paşa 13 yıl boyunca Sadrazam olmak için yükseldi. Diğeri, yakalanan bir Ukraynalı ve Doğu Ortodoks Kilisesi rahibi Anastasiya Lişovska'nın kızı ( Roxelana ve Khourrem ( Hürrem ) de dahil olmak üzere diğer birçok isimle de bilinir ), imparatorluğun ve uluslararası toplumun sürprizine göre en sevdiği eş olmak için Harem saflarında yükselecekti. Onun tarafından Mihrimar ( Mihrumâh ) adında bir kızı ve oğulları Mehmed ( genç yaşta ölen ), II. Selim, Bayezid ve Cihangir ( bedensel engelli olarak doğdu ) oldu.

    Görünüşe göre Anastasiya Lisovska tarafından kışkırtılan iktidar mücadelelerinde Süleyman, İbrahim'i ( Süleyman'ın ilk doğan oğlu Mustafa'nın destekçisi ) öldürttü ve yerine Anastasiya'nın damadı Rüstem Paşa'yı ( Rüstem Paşa ) getirdi. Daha sonra, görünüşe göre ordudaki popülaritesinin kendi konumunu tehdit ettiğine inanarak, Mustafa'yı boğdu ve Anastasiya'nın oğullarından biri için yolu açık bıraktı.

    Kardeşler, hükümdar kardeşliği uygulaması uyarınca Selim ya da Bayezid'e de ölüm getirecek olan Süleyman'ın ölümünü beklerken, birbirini izleyen bir dizi savaşa giriştiler ve Süleyman, İran'a kaçtıktan sonra Şah tarafından imparatorluğa geri getirilen Bayezid'in 25 Eylül 1561'de ölümünü emretti. Bu nedenle Süleyman'ın yerine geçen kişi Selim oldu, ancak devlet yönetimiyle çok az ilgilenecekti.

    Birçok Müslüman, Süleyman'ı ideale yaklaşan Müslüman bir liderin bir örneği olarak görür, saltanatı aynı zamanda Tanrı'nın her yüzyıl için bir diriltici yetiştirdiği Müslüman inancına benzer şekilde, dini ve kültürel gelenekler içinde zaman zaman meydana gelenler gibi İslam içinde bir canlanma dönemi olarak da kabul edilebilir. Kuşkusuz, onun yönetimi, kendi haleflerinden bazılarının daha despotik ve tanrısız yönetiminden ziyade, doğru yönlendirilmiş Halifelerin ideallerine daha yakın görünmektedir.

    Büyük Protestan reformcu Luther, Süleyman'ın rolünü yalnızca olumsuz terimlerle görebiliyordu – Papa ve Sultan "birbirlerinden" nefret etmelerine rağmen, yine de "Mesih'e ve krallığına karşı birlikte durdular" ( 1967: 200 ). Bununla birlikte, Süleyman'ın yasal girişimleri ve yolsuzluğa karşı duruşu ile aynı zamanda bir reformcu olduğu söylenebilir.

    Süleyman'ın egemenliği, Osmanlı tarihinde ve imparatorluğun kontrol ettiği bölgelerin tarihinde uzun zamandır bir dönüm noktası olmuştur. Onun saltanatı altında, Osmanlı kurumları, klasik formlarının sözde zirvesine, yabancılar için erişilebilir olmaktan ziyade içeride eğitilmiş bireylerin oluşturduğu büyük ölçüde hermetik bir sisteme ulaştı.

    Birçok tarihçi, Süleyman'ın Osmanlı gücünün ve devlet idaresinin zirvesini temsil ettiğini ve ölümünün yüzyıllar süren bir düşüş başlattığını savundu. Şimdi bu düşüş hikayesinin yanlış olduğunu biliyoruz, ancak Süleymancılık dönemi on yedinci yüzyılda yerini geçici bir kriz ve reform anına bıraktı.