Kurban Bayramı ve Haccın Esası

    Müslüman takviminde Zilhicce'nin 10. günü, Mekke'deki hacıların Hz. İbrahim عليه السلام zamanına kadar uzanan insanlığın en eski geleneklerinden birini izleyerek helal hayvanları kurban ettikleri Hac günüdür - Eid al-Ad'ha veya Yawm al-Nahr.

    Haccın ritüelleri, İbrahim'in عليه السلام hayatındaki olaylarla bağlantılıdır. İlk karısı Sarah ile çocuksuzdu. Sonra Hacer'i ( Hajera ) ikinci karısı olarak aldı. Onun sayesinde çok ileri yaşta İsmail عليه السلام'nin babası oldu. Çocuk doğduktan kısa bir süre sonra Allah ona bebeği annesi Hacera ile Mekke vadisine yerleştirmesini emretti. Birkaç yıl sonra, Kuran'ın dediği gibi, "Ve oğlu onunla birlikte yürüyebilecek kadar büyüdüğünde, ( İbrahim ) şöyle dedi: Ey sevgili oğlum, seni kurban etmem gerektiğini bir rüyada gördüm. Öyleyse bak, ne düşünüyorsun?" ( 37:102 )

    Bu soruya, İsmail عليه السلام o zaman sadece genç bir çocuk, şöyle cevap verdi: "Ey babam! Size emredileni yapın. Allah'ın izniyle beni azimli bulursunuz." ( 37:102 )

    İbrahim'in oğlundan ne kadar dikkat çekici bir cevap عليه السلام Cebelitarık Kayası gibi, İsmail عليه السلام kurban edilmeye hazır olduğunu söyledi. Bu özellik muhtemelen ona Kuran'da "hoşgörülü oğul" ( Gulamin Halim ) unvanını kazandırmıştır. Kur'an-ı Kerim şöyle devam eder: "Sonra ikisi de ( Allah'a ) teslim olduklarında ve o da onu yüzüne fırlattığında, Ona şöyle seslendik: Ey İbrahim: Sen görümü zaten yerine getirdin. Böylece iyiyi ödüllendiririz. Bu gerçekten açık bir sınavdı. Sonra onu muazzam bir kurbanla fidye olarak verdik." ( 37:103-107 )

    İbrahim عليه السلام oğlunu feda etmek zorunda değildi. Bunun yerine, İsmail عليه السلام için fidye olarak kendisine gönderilen bir koçu kurban etmesi istendi. Çok tanrılılığın sahte tanrılarının aksine, Tek Gerçek Tanrı olan Allah kana susamış değildir. Sadece İbrahim عليه السلام'nın Allah'a olan tavizsiz bağlılığı ve sevgisi ile ilgili olarak nerede durduğunu kontrol etmek istedi; Allah'ı hoşnut etmek için oğluna duyduğu kişisel sevgi ve şefkat duygularının üstesinden gelebildi mi? Allah tarafından bir ders verildi: Bundan böyle Allah'ın sunağında insan kurbanı olmayacaktı. Helal ( örneğin deve, kuzu ve keçi ) bir hayvanın yemek ve fakirler arasında dağıtılması için kurban edilmesi yeterli bir ikamedir.

    Hac, İslam'ın temel direklerinden biridir. İmam Gazali'ye ( r.a. ) göre hac, ömür boyu ibadet etmek, emredilen her şeyin mührü, İslam'ın mükemmelliği ve dinin tamamlanmasıdır. Bununla ilgili olarak Hz. Muhammed صلى الله عليه وسلم şöyle buyurmuştur: "Kim hac ibadetini yerine getirmeden ölürse, dilerse ya bir Yahudi ya da bir Hıristiyan olarak ölsün." Haccın yüce bir statüye sahip olduğu ve bu statü olmadan dinin mükemmellikten yoksun olduğu çok açıktır.

    Haccın birçok fazileti vardır, Allah Teâlâ [ İbrahim'e ] şöyle buyurmuştur : "Ve insanlığa hac ibrazını ilan et. Sana yürüyerek ve her yağsız deveyle gelecekler, her uzak yoldan gelecekler" ( Kur'an 22:27 ). İslâm'ın birinci yüzyılının dindar Müslümanlarından biri olan Katâde, "Yüce Allah, İbrahim عليه السلام'a insanlığa hac ibadetini ilân etmesini emrettiğinde, 'Ey Yüce Allah bir ev inşa etti; Hacca git." En Yüce Allah şöyle buyurdu: "Onların kendileri için yararlarına şahit olsunlar" ( Kur'an 22:28 ). [ Bir keresinde ] şöyle denilmiştir: "İş [ hac mevsiminde ] ve mükâfat ahirettedir."

    Peygamber Efendimiz ( s.a.v. ) şöyle buyurmuştur: "Kim kötü bir konuşma veya kötülük yapmadan Eve hacca giderse, annesinin onu doğurduğu günkü gibi günahtan muaftır." Câmi et-Tirmizî 866 Peygamber Efendimiz ( s.a.v. ) de şöyle buyurmuştur: "Şeytan hiçbir zaman Arafat gününden daha aşağı, aşağılanmış, sefil veya sinirli olarak görülmemiştir." Bu sadece Tanrı'nın merhametinin ve büyük günahlara karşı hoşgörüsünün vahiyinden gördüğü içindir. Nitekim şöyle denilmektedir: "Bazı günahlar vardır ki, bunlar ancak Arafat Dağı'nda durmakla kefaret edilir." İmam Cafer el-Sadık İbn Muhammed ( ra ) bu sözü Muhammed صلى الله عليه وسلم'a atfetmiştir.

    Peygamber Efendimiz ( s.a.v. ) şöyle buyurmuştur: "Kim Büyük veya Küçük Hacca çıkar ve [ hac görevini tamamlamadan önce ] ölürse, kıyamet gününe kadar bir hacı mükâfatı ile ödüllendirilecektir. Ve kim iki mabetten birinde ölürse, [ yargıya ] maruz kalmayacak ve hesap vermeye zorlanmayacaktır. Ona şöyle denilecektir: "Cennete girin" Ve Peygamber Efendimiz صلى الله عليه وسلم şöyle dedi: "[ Allah katında ] kabul edilen bir hac, tüm dünyadan ve içinde bulunanlardan daha hayırlıdır; [ Allah katında ] kabul edilen bir hac yolculuğunun cennetten başka mükâfatı yoktur."

    Muhammed صلى الله عليه وسلم da şöyle buyurmuştur: "Büyük veya daha az hacca gidenler, Yüce Allah'ın ve O'nun ziyaretçilerinin bir heyetidir. Eğer O'ndan [bir şey] isterlerse, O onlara [bir şeyi] bağışlar; eğer onlar O'nun bağışlaması için yalvarırlarsa, O onları bağışlar; eğer yakarışlarını dile getirirlerse, bu onlara verilir; ve eğer [ herhangi biri adına ] şefaat ederlerse, şefaatleri kabul edilir." Peygamber Efendimiz صلى الله عليه وسلم ayetinde geçen bir söz, "En günahkâr insan, Arafat'ın üzerinde durduğu halde Allah'ın kendisini affetmediğini düşünen kişidir" buyurur.

    Abdullah İbn-i Abbas, Hz. Peygamber صلى الله عليه وسلم şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Bu eve ( Kabe'ye ) her gün yüz yirmi merhamet iniyor; bunlardan altmışı [ onu ] tavaf edenler için, kırkı [ sadece ] [ önünde ] dua edenler için, yirmisi de [ sadece ] ona bakanlar içindir." Başka bir Peygamberlik geleneğinde şöyle der: "Evi sık sık tavaf edin, çünkü Kıyamet Günü'nde kaydınızda bulacağınız en önemli şeylerden biridir ve [ dahası ] bulacağınız en güzel eylemdir."

    İlk dindar Müslümanlardan biri şöyle demiştir: "Eğer Arafat günü Cuma gününe denk gelirse, Arafat'ta [ duran ] bütün insanlar [ günahlarından ] bağışlanırlar. Böyle bir gün, bu [ dünyevi ] yaşamdaki günlerin en mükemmelidir; Peygamber Efendimiz صلى الله عليه وسلم böyle bir günde veda hacını yerine getirdi ve Cenâb-ı Hakk'ın [ O'na ] şu sözleri vahyedildiğinde [ Arafat'ta ] duruyordu: "Bu gün dininizi sizin için mükemmelleştirdim, üzerinizdeki iyiliğimi tamamladım ve sizin için din olarak İslam'ı seçtim." [ Kur'an 5:4 ] Kitap ehli, "Bu ayet bize indirilmiş olsaydı, onu bayram günü yapardık" dediler. Ömer عليه السلام şöyle demiştir: "Tanıklık ederim ki, Allah Resulü Muhammed صلى الله عليه وسلم'a iki bayramın olduğu bir günde vahyedilmiştir: Arafat Günü ve Toplanma Günü [ yani Cuma ], Arafat'ta dururken." Peygamber Efendimiz ( s.a.v. ) şöyle buyurmuştur: "Ey Allah, hacıyı ve hacıdan af dilediği adamı bağışla."

    Ali İbn Muvaffak'ın ( sağda ) şöyle dediği rivayet edilir: "Bir yıl hac ibadetini yerine getirdim ve Arafat gecesi olduğunda Mina'daki el-Haif Camii'nde uyudum. Rüyamda sanki gökten yeşile bürünmüş iki melek inmiş gibi gördüm. Sonra içlerinden biri diğerine, "Ey Allah'ın kulu" diye seslendi ve o da [ diğer Melek ] şöyle cevap verdi: "İşte ben [ Labbayka ], ey Allah'ın kölesiyim." Birincisi devam etti: "Bu yıl Rabbimizin Yüce Evi'ne kaç kişinin hac yaptığını biliyor musunuz?" "Bilmiyorum," diye cevap verdi [ ikinci Melek ]. "Altı yüz bin kişi Rabbimizin Evi'ne hacca gitti," dedi öteki, "ama kaç tanesinin kabul edildiğini biliyor musun?" "Hayır" dedi, "Altı kişi" diye yanıtladı diğeri. Sonra havaya yükseldiler ve benden kayboldular ve korku içinde uyandım. Çok üzüldüm ve durumum çok rahatsız oldu. Sonra kendi kendime dedim ki: "Eğer [ sadece ] altı kişinin hac yolculuğu kabul edildiyse, ben altı kişi arasında neredeyim?" Arafat'tan ayrıldıktan sonra bir süre Meşar-ı Haram'da kaldım ve kabul edilen az sayıdaki insana kıyasla [ o yılki hacca giden ] kalabalık insan üzerinde meditasyon yapmaya başladım. Uykuya daldım ve birdenbire [ önümde ] [ aynı ] formlarında [ tekrar ] inen iki figür vardı. Ve içlerinden biri diğerini çağırdı ve [ daha önce olduğu gibi ] aynı sözleri tekrarladı. Sonra, "Rabbimiz bu gece hangi kararı verdi biliyor musunuz?" dedi. "Hayır," dedi diğeri. "Altı yüz binin herkese verdi" dedi. Sonra tarif edilemeyecek bir sevinçle uyandım."

    Allah, yeryüzündeki insanların en büyük yıllık toplantısı olan Hac ibadetini yapmamıza ve "Labayk Allahuma Labayk" diye zikretmemize izin versin. Labayk. La shareeka laka Labayk. Innal hamda wan-nimata laka wal mulk. La shareeka Lak ( anlamı: İşte hizmetinizdeyim, Aman Tanrım, işte buradayım - işte buradayım. Eşiniz yok. İşte buradayım. Gerçekten, övgü ve iyilik Senindir ve egemenliktir. Ortağınız yok. )