Fransa Afrikayı hala sömürüyor

    Fransa'nın eski Afrika kolonilerinde, Paris'ten gelen emperyalist para politikaları, yerel ekonomileri felce uğratmaya ve demokrasiyi baltalamaya devam ediyor. Afrika'daki sömürgecilik, gerçek ekonomik egemenliğin gelişmesine izin verilene kadar anlamlı bir şekilde sona ermiş olmayacak.

Afrika: Fransa, Afrika'daki Eski Kolonilerine Hakim Olmaya Nasıl Devam Ediyor?

    Sahra altı Afrika ekonomisi Mart ayının ilk haftasında manşetlere çıktı. Ngozi Okonjo-Iweala, Dünya Ticaret Örgütü'nün ilk kadın Afrikalı genel müdürü olarak göreve başladığında, Senegal'de kötüleşen ekonomik koşullar nedeniyle kitlesel gençlik protestoları patlak verdi. Ndongo Samba Sylla ve Fanny Pigeaud'un yazdığı Africa's Last Colonial Currency: The CFA Franc Story'nin İngilizce çevirisi herkesin durumu biraz anlamasına yardımcı olmak için süpürüldü.

    Kitap, Fransız devletinin Afrika'daki sürekli müdahalesini ortaya koyuyor - kapitalist kötülük, kurban suçlama ve çok yönlülük konusunda usta bir sınıf. Köleliğin kaldırılmasından sonra, Fransız eski köle sahiplerine büyük “tazminatlar” ödendi. Bunlar, kısmen Afrika'da sömürge bankaları kurmak için kullanıldı, daha sonra başkaları da katıldı ve bu, Fransız egemenliğinin “sömürge paktı”nı koruyarak kölelik sonrası kalıcı olmasını sağlamaya çalışacaktı. Bu pakt, sömürge ekonomilerinin kasıtlı olarak azgelişmiş olmasını, hammadde ihracatına zorunlu olarak güvenmelerini ve nakliye, ihracat ve ithalatta bir Fransız tekelini içeriyordu. CFA frangı, Fransız kontrolünün sömürgeciliğin resmi çöküşünden sağ çıkmasını sağlamak için Fransa tarafından tasarlanan para birimiydi.

    Jacobin'den Chris Dite , bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek için Ndongo Samba Sylla ve Fanny Pigeaud ile bir araya gelerek kitaplarını ve kıtadaki son olayları tartıştı.

    CD | Yakın tarihli bir Fransız maliye bakanı , Fransa'yı Afrika'da “arkadaş” olarak nitelendirdi. Kitabınızı okurken, bunun Godfather serisindeki Corleone ailesini “koruması” altındaki işletmelere arkadaş olarak anlatmak gibi bir şey olduğunu düşünmeden edemedim . Okuyucuların Fransa ile eski sömürgeleri arasındaki ilişkinin nasıl tehdit, şiddet ve haraç üzerine kurulu olduğunu anlamalarına yardımcı olabilir misiniz?

    NSS | Fransızlar, Afrika'da bağımsızlığın kaçınılmaz olduğunu biliyorlardı. 1958'de Fransa, egemenliği altındaki Sahra altı Afrika ülkelerinin Fransız şartlarında bağımsız olmak isteyip istemediklerini soran bir referandum düzenledi. Fransa'da eğitilmiş sadık bir Fransız müttefiki olmayan, sendikacı olan birkaç Afrikalı liderden birinin liderliğindeki Gine, bu bağımsızlığa hayır oyu verdi ve diğerlerinden iki yıl önce Fransa'dan ayrıldı.

    Diğerleri için tam egemenlik olmadan bağımsızlık, “işbirliği anlaşmaları” imzalamak şartıyla bağımsızlıktı. Fikir, Fransa'nın vesayeti altında sınırlı özerkliğe sahip yeni cumhuriyetler yaratmaktı - tüm egemen komutlar Paris tarafından yerine getirilecekti.

    Gine 1960 yılında kendi ulusal para birimini çıkarmaya karar verdiğinde, Fransa yeni ülkeyi istikrarsızlaştırmak için bir sabotaj operasyonu düzenledi, hizmet sırları ajanları gönderdi, ekonomiyi sahte banknotlarla doldurdu ve her şeyi alt üst etti. Bu, diğer ülkelere açık bir mesaj gönderdi: “Eğer o yola girmek istersen, ne olduğunu biliyorsun.” O andan itibaren, Afrika liderliğinin hikayesi aşağı yukarı bu oldu: Eğer iktidarda kalmak istiyorsanız, Fransa ile iyi ilişkiler içinde olmalısınız.

    FP | Fransa, bağımsızlığa giden yolda, devlet başkanı olmayı tercih ettiği liderleri seçerek bu yeni ülkelerle ilişkilerini yönetti. Şimdi aynı sistem olduğunu görebilirsiniz - Paris'e çok bağlı olan ve Paris'ten onay almadan hareket etmeye cesaret edemeyen Afrikalı liderlerimiz var. Farklı davranmaya çalışırlarsa, misillemeler olacak.

    Fransa, bağımsızlıktan bu yana Fildişi Sahili, Gabon, Senegal ve diğer birçok ülkede askeri üsler bulunduruyor ve şu anda Sahel'de sahada beş bin askeri bulunuyor. Resmi olarak ordu “terörle mücadele” için orada olsa bile, bu ülkeler üzerinde bir tür kontrol sağlamak için de orada olduğunu biliyoruz.

    Örneğin Fransa, 2011'de Fildişi Sahili'nde istediği siyaseti yaratmak için askeri güç kullandı. Ancak Paris gündemini uygulamak için gerçek bir askeri müdahale gerekli değildir. Nijer gibi pek çok sorunu olan bir ülkeyseniz - güvenlik sorunları, ekonomik, sosyal ve mali sorunlar - ve etrafınızda Fransız askeri ve istihbarat servisleri varsa, özgür olduğunuzu düşünmek zor. kendi kararlarını vermek için.

CD | Ve CFA frangı bu şiddetli tabloya nasıl uyuyor?

    NSS | CFA frangı, sömürgeciliğin yeniden paketlenmesidir. Afrika'daki Fransız Kolonileri Frangı (FCFA), sömürge zamanlarında bağımsızlıkla birlikte Batı Afrika'da Afrika Mali Topluluğu Frangı (FCFA) ve Orta Afrika'da Mali İşbirliği Frangı oldu. Fransız hükümeti, yeni isimler kullanarak sömürge yapılarını yeniden çerçeveleme konusunda uzmandır: Bu gerçekten Fransa'nın Afrika ile ilişkisinin hikayesidir.

    FP | Aynı davranışı şimdi son sözde reformlarda da görebiliyoruz. Bu sadece pazarlama - ama aslında her şey aynı kalıyor. Fransızlar bu konuda oldukça iyi.

    CD | Mevcut sistemin savunucularının ortak noktası, Fransa'nın sağladığı yardım parasını sömürücü düzenlemelerden elde ettiği herhangi bir kazançtan çıkarırsanız, ya “dengelenir” ya da Afrika'nın lehine çalışır. Bunun neden böyle olmadığını açıklayabilir misiniz?

    NSS | CFA frangı sisteminde, Afrika merkez bankaları onlarca yıldır döviz rezervlerinin büyük bir bölümünü Fransız hazinesine yatırmak zorunda kaldılar. Bu miktarlar, Fransa'dan Sahra altı Afrika'ya yapılan yardım miktarının iki katını temsil ediyor. Fransa, esasen Afrika ülkelerine bu zorunlu mevduatların bir kısmını “yardım” olarak geri veriyor.

    CD | Kitabınızda Emmanuel Macron'un CFA Frangı bölgesinde yaptığı son değişiklikleri daha dolaylı bir kontrol sistemine geçiş olarak tanımlıyorsunuz. Bu reformları açıklar mısınız?

    FP | Üç şeyin değişmesi bekleniyor, ancak yalnızca Orta Afrika'dakiler için değil, yalnızca ilgili Batı Afrika ülkeleri için: ilki para biriminin adı (şimdi “eko” olarak adlandırılıyor), ikincisi ise Fransız temsilcilerin artık oturmayacakları. Batı Afrika Devletleri Merkez Bankası organlarında ve üçüncüsü, döviz rezervlerinin yüzde 50'sini Fransız Hazinesine yatırma zorunluluğunun kaldırılmasıdır.

    Ancak ana bağlantı kalacaktır. Bu ülkeler, Fransa'nın Batı Afrika Devletleri Merkez Bankası'nın ihtiyaç duyduğu kadar çok avro borç verme vaadi olan “konvertibilite garantisi” nedeniyle Fransa'ya günlük olarak rapor vermek zorunda kalacaklar - bu sözü yerine getirmiyor.

CD | Bu değişiklikler, tahakküm mantığı tarafından hala nasıl bilgilendiriliyor?

    NSS | Fransız hükümetinin zihniyeti bir sömürge zihniyetidir. “Reformlar” parasal egemenliğe yeni bir hayat vermek ve CFA frangı bölgesini Gine ve Gana gibi Batı Afrika'nın diğer ülkelerine genişletmek için tasarlandı. Fransa, Afrika ülkelerinin Fransa'nın gelişimini desteklemesi gereken sömürge imparatorluğuna inanmaya devam ediyor.

    Fransız hükümeti bağları koparamaz. İmparatorluğu korumak için yeni yollar bulacaktır. “Eko”nun yeni adı, ECOWAS [Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu] olarak adlandırılan on beş ülkeden oluşan bölgesel bir grubun altını oymak için tasarlandı. “Eco”, ECOWAS'ın kısaltmasıdır ve önerilen bir Batı Afrika bölgesel tek para biriminin adı olacaktı. Macron ve [Alassane] Ouattara, “eco” adını çaldı ve aynı gün, ECOWAS başkanlarının çoğunun para birimleri için bir lansman tarihi belirlemek için toplandıklarını duyurdular. “Eko” banknotları veya madeni paraları hiç görmedik. Eski isimden hızla kurtulmak için bir strateji olmuş gibi görünüyor.

    Macron, Fransız temsilcilerin gittiğini, ancak her zaman geri getirilebileceklerini öngören yeni parasal işbirliği anlaşmaları imzaladıklarını söyledi. Paris yine de Afrikalı muadilleriyle birlikte hangi temsilcilerin günlük olarak Fransız Hazinesine rapor vereceğine karar verecek. Fransa, mevduat yükümlülüğünün kaldırılmasını bir hediye olarak çerçeveliyor, ancak asıl hediye Afrika'nın Fransız Hazinesini finanse etmesi oldu. Afrikalılar Hazine mevduatlarını kaybediyorlar - sadece düşük faiz oranları ve daha yüksek enflasyon gerçek anlamda kaybettikleri anlamına gelmiyor, aynı zamanda döviz rezervlerinin yarısını oluşturan bu parayı yıllar içinde çok daha verimli şekillerde kullanabilecekleri için.

CD | Bu değişiklikler neden şimdi oluyor?

    NSS | Fransa için gerçekten utanç verici olan CFA frangı bazı yönlerine karşı devam eden birçok protesto var. Paris, CFA frangı'na bir son vermeden bunları ele almak istedi. Örneğin gençler, ülkelerinin neden döviz rezervlerini Fransız Hazinesine devretmek zorunda kaldığını soruyor. Aslında, sağcı İtalyan hükümeti 2019'da Fransa ile göçmenlik sorunları hakkında savaşırken, “İtalya'ya gelen Afrikalı göçmenlerimiz varsa, bunun nedeni CFA Frangı'nın Afrika'yı yoksullaştırmasıdır. CFA Frangı'ndan kurtulun, bu Afrikalı göçmenlerden kurtulacaktır." Bu demagojikti, ancak CFA frangı konusuna daha geniş bir şekilde dikkat çekti.

    FP | İsimsiz bir Fransız askeri subayı, birkaç hafta önce Barkhane Operasyonu (Sahel'deki Fransız askeri müdahalesi) olmadan Fransa'nın İtalya gibi olacağını söyledi. Bunu istemiyorlar. Fransız yetkililer hâlâ Fransızca konuşulan Afrika ülkelerinin Fransa'nın kendi kalkınması ve ekonomisi için gerekli olduğunu düşünüyorlar. İnkar etseler bile, bu ülkelerin hala “Fransız imparatorluğunun” bir parçası olduğunu düşündükleri açık. Paris, bu sözde reformlarla, artık CFA frangı istemeyenlerin mesajını anladığına insanları inandırmak istiyor. Ama gerçekte, kontrolü elinde tutmaya, zaman kazanmaya çalışıyor.

    CD | CFA frangı bölgesinden ayrılmayı öneren herhangi bir Afrika ülkesine, fiat para biriminin tehlikelerinin kanıtı olarak Lübnan gibi örnekler sunulacağından şüphe yok. Afrika'nın karşı karşıya olduğu seçim gerçekten bu mu - şantajlı Avrupa "denetim" mi yoksa kaos ve hiperenflasyon mu?

    NSS | Bu, Fransız hazinesinden bağlantısını kesmeyi savunan herkese yönelik ana savunma argümanlarından biri olmuştur: Eğer bağlantıyı koparırsanız Zimbabwe gibi olursunuz.

    Ancak herhangi bir egemen ülke, kendi yerel yeteneklerini geliştirme kapasitesini ister. Bunun için kendi para biriminizin olması gerekir. Kendi ulusal para birimine sahip birçok Afrika ülkesi örneği var, ancak bu gerçekten egemen değil - neden? Küresel Güney ülkeleri, parasal olarak egemen olmanın temel koşulunu nadiren karşılar: yabancı para cinsinden sıfır borcuna sahip olmak. Egemen bir para birimine sahip olmak istiyorsanız, her şeyden önce kendi yerel kaynaklarınızı seferber etmeye dayalı bir strateji geliştirmelisiniz - bu olmadan döviz borcuna, yabancı yatırıma ve kalkınma yardımına güvenmek zorunda kalacaksınız. Bu strateji sürdürülebilir değil.

    Dış finansmana dayalı herhangi bir kalkınma stratejisi, bir Ponzi planı gibi işlemelidir - mevcut borcun faizine hizmet etmek ve kâr akışlarının geri gönderilmesi için yeni dış finansman akışları ile sözleşme yapmanız gerekir. Yani kendi gelişiminiz için dış finansmana güvenemezsiniz. Ne yazık ki, birçok ülke, ekonomik olarak konuşursak, kendi yerel potansiyellerini ve kendi para birimlerinin egemen bir ihraççısı olarak potansiyellerini kullanmamaktadır.

    CD | Fransız ekonomik egemenliği ile Afrika hükümetinin yolsuzluğu arasındaki ilişkinin doğasını biraz daha detaylandırabilir misiniz?

NSS | Sistem kendi liderlik tipini yaratır - bir CFA frangımız olduğu sürece, liderlerin halkının çıkarlarına bağlı olmasını bekleyemeyiz. Her zaman rekabet vardır: Fransa'nın onlardan istediği rolü oynamaya hazır potansiyel Afrikalı liderler.

    Birçok Afrikalı lider, CFA frangı hakkında konuşmanın başlarını belaya sokabileceğini biliyor ve bu yüzden bu konuda sessiz kalmaya çalışıyorlar. Sistem ayrıca CFA frangı'nın euroya sabitlenmesine dayanmaktadır; bunu sürdürebilmek için yeterli düzeyde döviz rezervine sahip olmanız gerekir. Ancak bölgedeki çoğu ülke ticaret yoluyla yeterli dış gelir üretemez ve bu nedenle, sabit fiyatı sürdürmek için borçlanmaya ve ekonomiyi yetersiz finanse etmeye zorlanır. Kamunun kötü yönetimi CFA frangı bölgesinde kökleşmiştir.

    CD | Nijerya'nın maliye bakanı olarak borç affı müzakereleriyle ünlü olan Ngozi Okonjo-Iweala , kısa süre önce DTÖ genel müdürü oldu. Bu, medyada Afrika için daha parlak şeylerin bir işareti olarak selamlandı. “Borç affı” gibi zararsız görünen bir şeyin bile Afrika'nın ekonomik egemenliğini nasıl içerdiğini açıklayabilir misiniz?

    NSS | 1980'ler ve 90'lar boyunca sözde yapısal uyum döneminde , Küresel Güney elli altı Marshall Planının eşdeğerini “ borç servisi ” şeklinde Kuzey'e aktardı . Bu tamamen çılgınca. Afrika dış borcunun en az yüzde 40'ı özel alacaklıların elinde - belli ki bu borcu asla affetmeyi kabul etmeyecekler. Dünya Bankası ve IMF gibi çok taraflı aktörler bile bunu düşünmek istemiyor.

Ben kendim Küresel Güney'in döviz borcunun iptal edilmesini destekliyorum ama bu bir çözüm değil. “İptal etmemiz” -aslında ortadan kaldırmamız- bu borcu üreten sistemdir. Dünya sistemi, Küresel Güney'i sürekli bir borçluluk konumuna sokacak şekilde yapısal olarak çalışır; iptal edilen herhangi bir borç çok hızlı bir şekilde yeniden yapılandırılır.

    Gelişmekte olan ülkeler, kalkınmaları dış kaynaklara dayanıyorsa, nüfusları için refaha talip olamazlar. Bu imkansız. Dolayısıyla, bu dış borç konusu şu hatlar çerçevesinde ele alınmalıdır: küresel ve yerel düzeyde eşitsiz mübadele mekanizmasını iptal etmek/kaldırmak ve gelişmekte olan ülkelerin parasal ve ekonomik güçlerini kullanarak kendi iç kaynaklarını harekete geçirmelerine yardımcı olmak.

    Afrikalılar olarak, yurttaşlarımızdan birinin DTÖ başkanı olmasından mutlu olmalıyız. Sembolik olarak konuşursak, önemli. Ancak aynı zamanda, DTÖ'nün artık geçerli olmadığını da biliyoruz; engellendi. Küresel Kuzey'in birçok ülkesi, tarımsal liberalizasyon gibi konuların gelişmekte olan ülkeler tarafından direnişle karşılanmasının ardından DTÖ'nün çok taraflılığından geri çekildi. Dolayısıyla, DTÖ'nün hiç gücünün olmadığı bir zamanda, bir Afrikalı kadın genel müdürümüzün olması ironik.

    CD | Son zamanlarda Senegal'de büyük gençlik ayaklanmaları oldu. Senegalli bir yorumcu, başkanın taşlarla silahlı çocuklara saldıran silahlı askerleri olduğunda sert bir adam olabileceğini, ancak Merkez Bankası yönetim kurulu odasında Fransız maliye bakanıyla karşı karşıya kaldığında çok daha itaatkar olduğunu belirtti. Fransa bu artan kitlesel hoşnutsuzluğa nasıl yanıt verecek?

    NSS | Fransa, askeri açıdan Afrika'da giderek daha fazla baskıyla karşı karşıya, çünkü insanlar müdahalelerine karşı çıkıyor ve Senegal'de gördüğümüz gibi, ekonomik olarak da. Birçok Fransız mülkü ve işletmesi yıkıldı. Bu büyüyen bir trend olacak. Birçok insan Senegal'de yaşananların Fildişi Sahili'nde ve ayrıca Orta Afrika'da da olmasını bekliyor.

    Bu ayaklanmalar Fransa'ya bir işaretti, “Ne yaptığınızı biliyoruz, gayri meşru liderleri desteklediğinizi biliyoruz, kaynaklarımızı tüketen ve haksız yere imza atmak zorunda kaldığımız şirketleri empoze ettiğinizi biliyoruz. anlaşmalar. Artık bunu kabul etmeyeceğiz.” Fransız hükümeti “Fransız karşıtı duyarlılık”tan bahsediyor - sanki Afrikalıların Fransızlara karşı bu mantıksız nefreti varmış gibi çerçeveleniyor. Ancak Fransız şirketleri Afrika'da çok antidemokratik çalışmalar yürütüyor. Nüfusun bu tür uygulamalara karşı çıkmaya başlaması doğaldır. Afrika halkı kendi kaderini tayin hakkı istiyor, kendi burjuva komprador sınıflarına ve ayrıca Fransız emperyalizmine karşı savaşmak istiyorlar. Bu, özgürleşme için olumlu bir arzudur.

    FP | Paris oldukça kötü bir durumda. Normalde Fransız hükümeti, Senegal'deki gibi durumlar hakkında açıklamalar yapar. Bu sefer Paris hiçbir şey söylemedi. Sessiz kaldı. Fransız yetkililerin nasıl cevap vereceklerini bilmediklerini gösteriyor. Bir şey söylerlerse kötü yorumlanacağını bilirler. Fransa için inanılmaz derecede hassas bir durum.

    NSS | Fransa, jandarmayı Afrika'da oynamaya devam etmek için yeterli mali güce sahip değil. Fransız askeri operasyonlarının çoğu ABD'nin yardımıyla yapılıyor - ABD Afrika'dan çekilmeye karar verirse, Fransa için çok daha zor olacak. Belki de Afrika'daki askeri kontrollerini dışarıdan temin etmenin başka bir yolunu bulurlar. Onlar için rahatsız edici bir durum. Son zamanlarda Fransa'nın Fransız çıkarlarını savunmak için askerlerini Senegal'e göndermeyi düşündüğüne dair söylentiler var. Bunun doğru olup olmadığını bilmiyorum. İnsanlar Fransız askerlerini Senegal'de böyle görmeyi asla kabul etmezler. Fransızlar bile bunu kabul ediyor.

    FP | 2011 yılında Fildişi Sahili örneğinin nüfus üzerinde büyük etkisi oldu. Birçok insan Fransa'nın eylemleri karşısında şok oldu. Fransa'nın Abidjan'da yaptığı şey bugün mümkün değil.

    NSS | İnsanlar bunu kabul etmezdi. Kesinlikle hayır. Rusya ve Hindistan gibi yükselen güçler ve daha büyük bir pazar payı isteyen Nijerya gibi daha küçük güçler , Fransa'nın Afrika'daki hayatını zorlaştırmak için kendilerini bu anti-emperyalist zihniyetle ilişkilendirmeye çalışacaklar. Açıkça fırsatçı, ama aynı zamanda, Fransız pazar payının giderek daha fazla azaldığı bu küresel rekabet çerçevesine sahip olduğunuz anlamına geliyor. Ve diğer araçları - kimin bir Afrika ülkesinin başkanı olabileceğini manipüle etmek ve ona şantaj yapmak - da giderek daha az kullanılabilir. Çünkü artık insanlar uyandı. İşlerin nasıl yürüdüğünü anlıyorlar. Genç nesil, kaderlerine karar veren ömür boyu despotları kabul etmeyecek. Dolayısıyla Fransa, bu on dokuzuncu yüzyıl sömürgeci mantığından vazgeçmek zorunda kalacak.