Haccın Maneviyatı: Tavaf

    Tavaf ve sa'y, birbiri ardına yapılan haccın iki ana unsurudur. Tavaf, Kabe'nin etrafında saat yönünün tersine bir hareketle tavaf etme veya dolaşma eylemidir. Yedi daire veya devre tamamlanmalıdır.

    Tavaf ve sa'y, hayatın dinamizmini ve çok boyutluluğunu temsil eder. Tavaf, “bir yerden bir yere gitmek”, “dolaşmak”, “gezmek”, “dolaşmak” ve “gezmek ve keşfetmek” anlamlarına gelen “tafa” kökünden türetilmiştir. Taif, Kâbe'yi tavaf eden kimse, tavaf ise çok seyahat eden ve sürekli hareket eden kimsedir. Tavvaf, dünyayı batıdan (güneşin batışı) doğuya (güneşin doğuşu) kat eden efsanevi kral Zülkarneyn'e verilen bir sıfattır.

    Tavaf ve sa'y, dirilik ve beka ile ilgilidir. Tavaf, hem dünyevi hem de kozmik enerjiyi ve hareketi gösterirken, sa'y, ağırlıklı olarak birincisini temsil eder. Tavafın hareketi birlik, bütünlük ve sonsuzluğu çağrıştıran daireseldir. Aynı şekilde, yaratılışın tamamıyla ilişkili süregelen önemi ve gücü ve her şeyin nasıl bir bütün halinde bütünleştiğini ima eder.

    Allah'ın Evi sıfatıyla Kabe, ilahiliği temsil eder. Tüm ontolojik anlam ve sonuçların kaynağıdır. Aynı şekilde tüm fiziksel ve ruhsal yaşamın kaynağıdır. Kişi, Kabe'nin cömertliğinden istifade etmek ve onu Sahibine yaklaşmak için bir vesile olarak kullanmak için, hem tavaf sırasında hem de mecazi olarak Kabe'ye mümkün olduğu kadar yakın durmalıdır.

    Peygamber (s.a.v.), yedi gökten her birinde meleklerin uğrak yeri olan bir Kâbe olduğunu bildirmiştir. Birinci semânın Kâbe'sine Beytü'l-İzza, yedinci semânın Kâbe'sine ise Beytü'l-Ma'mur denir. Yeryüzündeki tavaf, göklerden sahneleri ve ambiyansları takip eder, çoğaltır. Evrensel koroya katılır. Bazılarına göre tavaf, meleklerin Allah'ın Arş'ını sarmasını ve "Rablerini tesbih ve hamd etmelerini" (ez-Zümer, 75) çağrıştırır.

    Tavaf yapan kişi, varoluş gerçekliğinin ve amacının bir parçası olur. Sürekli olarak onları ve onlarla olan yakın ilişkisini hatırlatır. Tavaf, Kâbe'nin köşesinde Hacerü'l-Esved (Kara Taş) ile başlar ve orada biter. Kara Taş'ın Allah tarafından yeryüzüne cennetten gönderildiği Peygamberimiz (sav) tarafından tasdik edilmiştir.

    Kara Taş'a dönük olarak tavafa başlamak, mümkünse onu öpmek, el ile dokunmak veya yönüne işaret ederek dua etmek, hacıya semavi kökenini hatırlatır. O da, Kara Taş gibi, Cennet'te doğdu. O halde Kabe'nin etrafında dolaşmak, kişinin günlük hayatın iniş çıkışları içinde ortaya çıkması gereken, ancak bu suretle kişinin Kabe'ye (ilahiyat) göre yörüngesinden çekilemeyecek kadar dikkati dağılamayan yaşam yörüngesine atıfta bulunur.

    Bir hacının Kara Taş noktasına vararak yedi devrenin her birini tamamlaması, hacıyı kendisinin ve yaşam öyküsünün tekrar Cennette sona erdiğinden emin olmaya teşvik eder. Onun yolculuğu Kabe'nin etrafında bir tur gibi olmalıdır: semavi kökenlerden semavi sonuca. Cennete dönmek - Kara Taş'a dönmek gibi - bir kişinin hayatının tam bir döngüye girdiği anlamına gelir. Başladığı yerde bitirdi.

    Bu nedenle çemberleme ve geometrik bir desen olarak çember aynı zamanda kapsayıcılık ve odak anlamına gelir. Başarıya doğru sürekli ilerlemeyi önerirler. Başarısızlık bir seçenek veya kısmi başarı değildir. Bunlar dinamizm, istikrar ve kalıcılığın antitezleridir.

    Peygamber (s.a.v.), Cennetten indikten sonra Kara Taş'ın sütten (veya kardan) daha beyaz olduğunu, daha sonra Âdem oğullarının günahları ile karardığını bildirmiştir.  İnsanın kaderi aynıdır. O da cennetten tertemiz ve temiz bir sayfa ile geldi. Ancak kendisinin ve başka hiç kimsenin sorumlu olmadığı günahlarla kendini karaladı. Şimdi geriye kalan, insanın Cennete dönüşünü kolaylaştırmak için durumunu ve itibarını iyileştirmeye çalışmasıdır. İlk adım, tövbe ve mümkün olduğunca günahlardan arınmak, ardından yeni bir sayfa açmaktır.

    Ve bunu yapmaya başlamak için Kabe'si ile Mekke'nin mabedinden daha iyi bir yer yoktur ve ilk ve en önemli ayinlerinden biri olan Hac ve tavaftan daha iyi bir fırsat olamaz. Kara Taş'ın kendisi bir rol oynayabilir. Peygamber (s.a.v)'in Kara Taş'a dokunmanın günahları yok ettiğini söylemesinin bir nedeni vardır. Tavaf konusunda da şöyle buyurmuştur: "Kim bu Beyt'in etrafını yedi defa tavaf eder de onu takip ederse, sanki bir köle azat etmiş gibi olur." Ayrıca: "Tavafta bir ayağı yere indirilmez, diğeri kaldırılmaz, ancak Allah bir kuldan günahı kaldırır ve ona güzel bir sevap yazar." 

    Ayrıca Kâbe güneş gibidir ve insanlar da onun etrafında dönen ve her biri bir yörüngede yüzen yıldızlar gibidir. Hareket, bir kişinin ne olduğu ve niyetlendiği, ancak olması gerektiği şeyden ilerlemedir. Her pozisyonda ve her vakitte, kişi Kabe ile veya Allah ile sabit bir mesafeyi korur. Mesafe, bir kişinin sistemde seçtiği yola bağlıdır. Tavaf alanı (mataf), merkezinde Kâbe (bütün ilahlık küresi) bulunan bir manyetik alan gibidir. İnsanlar demir parçacıklarıdır.

    Kişi Kâbe'ye cezbedilir, fakat ona acele etmez, girmeye çalışmaz. Onun yerine Kabe'nin kendisine girmesine izin verir. Kalbi Kâbe'nin kabı olur; Ancak kalbi Kâbe olur. Kabe'nin içi neredeyse boştur. O halde, oraya giren bir kimse, ne Kâbe ile ilgili ne de kişinin kendisi ile ilgili olarak hiçbir şeyi değiştirmeyecektir. Fakat Kâbe'nin girmesi ve gönlünü fethetmesi onun için dünyalara bedel olacaktır.

    Ali Şeriati'ye göre: “Kâbe'ye dokunmazsınız ve orada durmazsınız. Herkes toplu olarak Kabe'yi kuşatır. Hareket tek bir birim, bir grup insandır. Bireysel kimlik yoktur, yani erkek ya da kadın, siyah ya da beyaz olarak! Bir kişinin bir "halk" bütününe dönüşmesidir. Bütün 'ben'ler birleşip 'Biz' oluyorlar, Allah'a yaklaşma maksadıyla ümmeti (topluluğu) oluşturuyorlar.”  

    Aynı şekilde şunları söyledi: “Eğer benmerkezcilik durumunda kalırsanız, aslında tavaf çemberinin bir parçası değilsiniz. Bir nehrin kıyısında duran bir ziyaretçi gibi olacaksın, ama içinde değil. Kendilerinden kopuk olanlar canlı ve toplu hareket ediyor. Kendilerinden ayrılmayanlar ise durgun ve ölüdür.” 

    Hacılar tavaf yaparken gözlerini Kâbe'ye dikerler. Ancak Kâbe, adından da anlaşılacağı gibi sade ve süslenmemiş bir küpten ibarettir. Mimari olarak dünyevi bir incelik ve süslemeden yoksundur. Durum böyledir, çünkü ruhaniyet krallığında bunların hiçbir ağırlığı yoktur, özellikle de bazı tanrısız amaçlar için kullanılıyorlarsa. Genel olarak, insanın ruhsal yolculuğunda, maddeden yalnızca gerekli olanı ve bir aracı oluşturan şeyi alması gerekir. Bundan fazlası engel olmaya ve geri kalmaya mahkumdur. İki alanda kıyaslama farklıdır ve farklı kriterler geçerlidir.

    Hiçbir koşulda amaçlar araçlara, araçlar da amaçlara dönüştürülmemelidir. Ruhun gelişmişliği o kadar fazladır ki, maddi dünyada ona gerçekten benzeyen ve yakın benzetme amacıyla başvurulabilecek hiçbir şey yoktur. Bu nedenle en iyi yol, maddenin kusurlarından yüz çevirerek insanın doğuştan gelen basitlik, saflık, sağlıklılık, denge ve uyum eğilimlerine bağlı kalmaktır. Yeterince kullanıldıklarında, bunlar madde dünyasından çok ruh dünyasına daha yakındır.

    Bu strateji, Kabe'nin yapısal görünümü ile ilgili olarak kullanılmaktadır. Bina çok basit, ancak mesaj açısından çok karmaşık ve rafine. “Evleri” temsil eder ve insanları aşan tanrısallığı yayar. Aynı şey Allah'ın her sembolü, ayin veya işareti için de geçerlidir. İnsanlar onların olağanüstü niteliklerini ve çekiciliğini hissedebilirler, ancak hissettiklerini kelimelere dökemezler. Onlar sadece, ruhun bolluğundan sıkılmayacaklarını ve doyamayacaklarını bilirler.

    Örneğin bir insan Kuran'dan bir ayeti veya kısa bir sureyi binlerce defa okur ama her seferinde farklı ve ilk seferki gibidir - çünkü Allah'ın hazineleri tükenmez. Bir başkası ise “Alemlerin Rabbi Allah'a hamdolsun” (Fatiha, 2) Kuran'dan bir ayet olarak telaffuz edebilir, bu durumda Allah'ın kutsal Sözlerinin gücünü ve güzelliğini hissedecektir. , bilinçli veya başka türlü. Ancak aynı kişi, Allah'ın kelamı olarak değil de, günlük konuşmalarının bir parçası olarak kendi kurgusu olarak kastetse de (Alemlerin Rabbi Allah'a hamdolsun) aynı formülü telaffuz ederse, hemen hemen hiçbir şey hissetmeyecektir. hakkında. Bunun nedeni açıktır: Birincisi, cennetsel egemenliğin en yüksek seviyelerinin yaşam gücü ile aşılanmıştır ve ikincisi değildir.

    Bu Kâbe için de geçerlidir. İnsanlar ona binlerce kez bakıyor ama her seferinde farklı hissettiriyor ve ilk seferki gibi. Mutlak güzelliği, büyüklüğü ve değeri takdir etmek ve bunlarla meşgul olmak söz konusu olduğunda, insan kapasiteleri hiçbir şey değildir. İnsanın huşu, hürmet ve titreme ile dolmaktan başka seçeneği kalmamıştır. Bu nedenle Kabe'nin mimari minimalizmi, tarih boyunca insanı (hümanizm-bilim-bilim) ve maddeyi (materyalizm-liberalizm) yüceltmek için dikilmiş tüm “başyapıtların” mimari ve sanatsal karmaşıklığından daha büyüktür. . İkisi aynı ligde bile değil.

    Kabe'nin aslen gösterişsiz bir taş yapı olarak inşa edilmiş olması, onu zamanına, yerine ve insanlarına uygun kılıyordu. Kabe, doğal çevresiyle tam bir uyum içindedir. Tabiri caizse, sitenin dışında büyür. Aynı anda Mekke'nin haram sıfatını sembolize eder ve yansıtır. Bu nedenle, doğal olarak güzel, dolayısıyla sürdürülebilir ve hatta organik görünüyor, fiziksel ve ruhsal ihtiyaçları tatmin ediyor. Bir hürmet, cezbedici, huşu ve ruhsal ve psikolojik dinginlik havası yayar.

    Bütün bunlardan ve İbrahim'in mümin kalplerin ona meylettiği duasından dolayı Kabe çok sevilir ve özlenir. Doğrudan göksel bir girişimin ve katılımın sonucunu ifade ettiği için, Kabe'nin kendine özgü çekiciliği ve güzelliği tarif edilemez. Onu seyrederken, dokunurken veya tavaf ederken kelimelere boğulan çoğu insan, koşulların ürettiği iletilemez ruhsal, psikolojik ve hatta entelektüel duygular olsa da, bol akıntıya teslim olma eğilimindedir. Sanki susup kendini geri planda tutmanın, Kabe'nin tabiat üstü ve ilâhî kapsayıcı vasfını kabul etmenin -onu kusurları, noksanlıkları ve dünyevîliği ile birleştirerek- en hayırlı ve en kazançlı ruh hali olduğunu seziyor gibidirler.

    Umutsuzluğa kapılan bazı kimseler, gözlerini kapayarak, daha çok, sevinçli kalpleri ve vecd halindeki ruhlarıyla Kâbe'yi "izlemeye" ve "kucaklamaya" çalışırlar. Bu şekilde, tüm yetersiz ve koşullar altında "bozucu" olan fiziksel duyular geçici olarak kapatılır ve her insan yaratığını süsleyen bu metafiziksel Tanrı'nın bahşettiği kapasite ile kişinin benliği, bulunduğu yerden daha yüksek bir manevi bağ noktasına yükseltilmeye çalışılır. Kabe daha iyi "görülebilir" ve deneyimlenebilirdi. Kişinin kendini Kâbe'nin manevi alanları içinde tamamen kaybetmesi, tabi ki insanın kendi varlığının özünü, bir bütün olarak varlığını ve Kabe olgusunun kendisini bulmasının ve deneyimlemesinin en iyi yoludur.

    Kabe kutsalsa, tavaf ve tavafın oluşturduğu atmosfer de kutsaldır. Sonuç olarak, tavaf yapan kişi, büyük ve küçük tüm fiziksel kirliliklerden arındırılmalıdır. Göreve hazır olmalı. Sadece bu da değil; Peygamber (s.a.v.), Kabe'nin etrafındaki tavafın namaza benzediğini, ancak namazda insanların konuşabileceğini söyledi. "O halde kim onunla konuşursa, hayırdan başka bir şey söylemesin."  Böylece, tıpkı Salat'ta olduğu gibi, tavaf yapan kişinin Ka'be'ye “karşı gelmesi” ve nihai kaderine doğru ilerleme fırsatını değerlendirmesi beklenir. Bütün bunlar, Kabe'nin ve tavafının işlevini optimize etmek ve insanları gelecek olaylara hazırlamak içindir.

    İlginçtir ki, her şeye rağmen tavaf için özel bir zikir (Allah'ı anma) yoktur. Bir hacı Kuran okuyabilir veya dilediği zikri söyleyebilir. Bu önemlidir, çünkü zikir, dualar ve Kur'an okumak, kişinin tavaf deneyimini artırmaya ve artırmaya hizmet etmelidir. İnsanlar farklı dini, entelektüel ve sosyo-kültürel geçmişlerden gelirler, dolayısıyla herkese uyan tek bir yaklaşım diye bir şey olmamalıdır. Bazıları için ilham verici ve motive edici olan, diğerleri için çok fazla değil.

    İnsanlar kendilerini özgür hissetmeli ve istedikleri ve hissettikleri her türlü zikir, dua ve Kur'an kıraat şablonlarına başvurarak bilgi ve deneyimlerini geliştirebilir. Yine de tefekkür etmeyi - dil pahasına zihnin ve ruhun faaliyetlerini - her şeyin üstünde tercih edenler var. Önemli olan, bir hacının boyutlarının - fiziksel, entelektüel, duygusal ve ruhsal - bir arada kalması ve aynı amaç için uyum içinde çalışmasıdır. Bir hacı, boyutları parçalanmış ve tutarsızsa, farkındalığını bulandırıyor ve duyumlarını bozuyorsa kayıptadır.

    Hacılara belirli zikirlerin, duaların ve Kuran okuma kalıplarının katı bir şekilde empoze edilmesi - ne yazık ki her zaman olduğu gibi - uygun değildir. Bu hacılar tavaf dalgasında gezinir ve bilmedikleri veya anlamadıkları şeyleri söylemeleri veya okumaları istenir. Yolun böyle olduğuna ve bunun tek erdem olduğuna inanarak körü körüne ona sarılırlar.

    Bu insanlar ve onların eğitmenleri, çok daha büyük bir sorunun (buzdağının görünen kısmı) küçük bir tezahürü olan formalizm ve ritüelizmi köreltmenin savunucularıdır. Onlar için tavaf ve haccın geri kalanı sadece kuru ve yüzeysel olarak anlamlı törenlerden ibarettir. Amaç sadece yapmaktır, gerçekten anlamak ve olayları yaşamak değildir. Gece yolculuğunda uyuyan bir yolcu gibi tavaf deresinden geçerler. Her şey bittiğinde uyanır.

    Tavafta bir hacı, ihramın üst tabakasını, sağ koltuk altından ve soldan geçecek ve böylece sağ omzunu açığa çıkaracak şekilde giyer. Kabe'nin etrafındaki yedi dairenin ilk üçünde bir hacı acele etmeli veya koşmalı ve geri kalan dört daire boyunca yürümelidir. Bunun, sonraki Müslüman nesillerin ilk Müslümanların gözlemlediği ve hissettiğine benzer bir şekil ve duyguyu paylaşmaları için ısrarla devam etmesinin tarihsel bir nedeni vardır.

    Peygamber (s.a.v.)'in sahabesi Abdullah İbn Abbas, Peygamber (s.a.v.) ve bir grup Müslüman umre yapmak için Medine'den Mekke'ye geldiklerinde Medine'deki ateşten biraz zayıfladıklarını bildirdi. . Mekke hala müşrik Kureyş'in elindeydi ve bunu Müslümanlara karşı bir propaganda malzemesi olarak kullanmak istediler. Hemşerilerine, “Size ateşi düşenler geldi ve onlara kötülükler dokundu” derlerdi.

    Allah, Peygamberimiz (sav)'e bunu haber verdi ve Müslümanlara tavafın ilk üç devresini koşmalarını emretti. Sağ omuzlarının ortaya çıkmasında da aynı nedenin olduğuna inanılıyor. Peygamber (s.a.v.), Kureyşlilere iddia ettiklerinin aksinin doğru olduğunu göstermek istemiştir. Girişim, şüphesiz, psikolojik savaşın bir parçasıydı. Olaya tanık olan Kureyşliler: "Şu insanlar ateşten zayıflar mı dediniz? Bizden daha güçlü ve daha dayanıklılar.” Peygamber (s.a.v) Müslümanlara, kendilerini aşırı yormamaları için yedi tevah devresini koşmalarını emretmemiştir. 

    Tavafın yapılma şekli o zamandan beri bir güç ve dayanıklılık işareti olmaya devam ediyor. İnananları hayatlarında bekleyen hayat mücadelelerini hatırlatıyor. Hak talebeleri olarak imtihanları bitmez, çünkü Şeytan ve orduları asla uyumaz. Bu nedenle cihat (Allah'ın Sözünü yüce kılmak için kapsamlı bir mücadele) müminlerin birinci önceliği olmalı ve her an hazır olmalıdırlar. Onların yaşam ilgi alanları, faaliyetleri, sahip oldukları şeyler ve hatta giyim ve davranış biçimleri, iç durumlarının vasiyeti olarak hizmet etmelidir. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Her ikisi de hayır olmakla beraber, kuvvetli mü'min zayıf mü'minden daha hayırlı ve Allah'a daha sevimlidir. Sana fayda verecek şeyler için çaba göster, Allah'tan yardım dile ve acizlik duyma.” 

    Peygamber (s.a.v)'in izinden gitmenin ve örnek almanın önemini unutmamak gerekir. Bu, gerçek imanın açık bir işaretidir. Ömer bin el-Hattab dedi ki: “Bizim ramal yapmamız için (yani tavafın ilk üç çemberi sırasında koşmak) için, putperestlerin önünde gösteriş yapmak istememiz dışında hiçbir neden yok ve şimdi Allah onları helak etti. Yine de Peygamber bunu yaptı ve biz de bırakmak istemiyoruz.” 

    Kural olarak, büyük ve küçük hac ibadetleri - ancak tüm İslami ayin ve törenler - münhasıran Peygamberimiz (sav)'den öğrenilir. Kendisi haccı boyunca buna önem verirdi. Bir keresinde şöyle dedi: “Ayinlerini benden al. Bundan sonra bir hac daha yapıp yapamayacağımı bilmiyorum.”  İmam el-Buhari'nin naklettiği bir rivayete göre, Abdülmelik bin Mervan, Haccac'a, Hac'ın bütün merasimlerinde sahabe Abdullah bin Ömer'e uyması gerektiğini yazmıştır.  Bunu, Abdullah bin Ömer'in Peygamber (as)'i en ince ayrıntısına kadar takip etmesiyle tanındığı için yaptı. Belirsizlik meselelerinde Haccac'ın eminiydi. Abdullah bin Ömer'e tâbi olmak, Peygamber (s.a.v.)'e tâbi olmakla eş değerdi.

    Parantez içinde, alimler sağ omzu açmanın ve ilk üç tavaf (ramel) turunu koşmanın sadece Hac'ın ilk tavafında, yani tavaf al-kudum (varış tavafı) sırasında gerekli olduğu konusunda neredeyse hemfikirdirler. Bir hacının Mekke'ye ve Mescid-i Haram'a vardığında yaptığı ilk şey budur. Bununla yeri ve olayı selamlıyor - ve onlar tarafından karşılanıyor. Gelişini ve yaklaşan görevlere katılmaya hazır olduğunu duyurur. Yeterince sağlıklı ve güçlü olduğunu gösteriyor. Sonraki tavaf-ı ifada (ziyaret tavafı), veda tavafı (veda tavafı) ve nafile tavaf sırasında sağ omzu açıp ramal yapmak gerekmez. Bu üç tip tavafta, hacılar normal kıyafetlerini giyerler, bu nedenle özellikle sağ omuzun ortaya çıkması gerçekçi olmaz.

    Yukarıdaki dersler aynı şekilde hac eğitimlerinin, motivasyonlarının ve rehberliklerinin bir parçası olarak hacılara da verilmelidir. Hayatlarının geri kalanını sadece hizmetkarlar olarak değil, aynı zamanda hakikatin askerleri olarak da geçirmeye söz vermeye sevk edecek şekilde harekete geçirilmelidirler. Bunu tavaf sırasında ve Kabe'nin çevresinde ya da Hac'ın devrimci deneyiminin herhangi bir aşamasında yapabilirler.

    Dersler, hacıların amaç duygusunu geliştirme potansiyeline sahiptir. Zaman, yer ve tarih algıları da odak noktasına getirilerek, zamanlar, topraklar ve fikirler arasında hareket eden evrensel inananlar topluluğuna aidiyetlerini ortaya çıkaracak ve daha da artıracaktır. Ait olduklarına dair insani ihtiyaçlarının karşılanması, hacıların zenginleşmesi ve güvenlerinin inşası için yeni yolların açılmasına doğru uzun bir yol kat edecektir.

    Aidiyetin bu taçlandırıcı erdeminin bir işareti olarak, tavafı tamamlayan bir hacı, peygamberlerin babası ve bir ümmet (toplam millet, lider ve model) olan İbrahim Peygamber'in makamında iki rek'at (birim) namaz kılar. ). Mescid-i Haram'da bir namazın nicelik olarak, Peygamberimiz (sav)'in bildirdiğine göre, başka yerlerde yapılan yüz bin namazdan daha hayırlı olduğu gerçeğinden bahsetmiyorum bile. 

Daha sonra, bir hacı sa'y yapmak için hareket eder.

Dr. Spahic Omer'in "Hac Maneviyatı" adlı son kitabından uyarlanan bir dizi makale.

Önceki < Haccın Maneviyatı > Sonraki